En zor ve acı hastalıklardan biridir Alzaimer. Ve tıp dünyası için her zaman bir çalışma alanı da olmuştur. Çünkü bu hastalığın nedeni bilinmiyor, tedavisi de tam anlamıyla yapılamıyor.

Biliyorsunuz Alzaimer, bir tür unutkanlık hastalığıdır. Öyle ki insan uzun yıllar birlikte yaşadığı eşini, dostunu, ana-babasını hatta çocuklarını bile hatırlayamayabiliyor. Bu açıdan oldukça acı veren bir hastalık olabiliyor. İşin ilginç yanı, diğer genetik hastalıklar ilaçlarla önlenebiliyor, önlenemese de yavaşlatılabiliyor veya bir şekilde önüne geçilebiliyor. Fakat Alzaimer’da maalesef bugüne kadar böyle bir koşul oluşturulamamıştır. Ama,tedavide önemli sayılabilecek noktalara da gelinmiştir. İşte konumuz da budur.

Alzheimer tedavisinde önemli gelişme:Kobaylarda hastalık nedeniyle çökmüş beyin hücreleri iyileştirilerek, hem hafıza kaybı durduruldu hem hafıza kısmen geri getirildi. Alzheimer’a çare bulmak için fareler üzerinde yürütülen bir araştırmada hastalık nedeniyle çökmüş beyin hücrelerinden bazıları iyileştirildi. Farelerde sağlanan sonuç insanlarda da elde edilebilirse alzheimer hastaları hafızalarını kısmen geri kazanabilir.

ABD'deki Minnesota Üniversitesi'nde yürütülen araştırmanın sonucuna göre “tau” adı verilen bir mutant (genetik yapısı değişime uğramış) protein, beyin hücrelerini çökertiyor ve bu protein durdurulabilirse söz konusu hücreler iyileşebiliyor. Hem de umulanın üstünde bir hızla.

Fakat, farelerde sağlanan sonucun insanlarda da elde edilebilmesi yıllar alacak. Gene de sevinilmesi gereken bir haber bu. Henüz tau denen proteini durdurabilecek bir ilaç yok. Üstelik, hâlihazırda Alzheimer’a karşı yürütülen araştırmaların çoğu, hastalığın birincil etkeni sayılan betaamiloid adlı proteine odaklanmış durumda.

Bugüne kadar alzheimer geri dönüşü bulunmayan bir hastalık sayılıyordu. Ayrıca hâlihazırda kullanılan tüm ilaçlar, hastalığın kendisini değil, belirtilerini iyileştirmeye yönelik. Bu açıdan son araştırmada elde edilen sonuç hem bir ilk hem de alzheimer’la mücadelede umut ışığı.

Alzheimer muamması…
Alzheimer’a neyin yol açtığı meçhul. Yaygın kanı, beyinde betaamiloid oluşumunun bilinmeyen bir nedenle anormal biçimde artması. Bu protein, beyin hücreleri çevresinde yapışkan kümelerin (plakalar) oluşmasına ve nihayet beyin hücrelerinin ölümüne yol açıyor. Süreçte taunun da payı var. Mutant tau proteinleri, beyin hücrelerinde lifli düğümler oluşturup hücre ölümünü hızlandırıyor.

Minnesota'daki araştırmayı yürüten nörologlar, farelerin beyninde, tıpkı alzheimer hastalarının beyninde görüldüğü biçimde tau kaynaklı lif düğümleri oluşmasını sağladı. Amaçları, bu düğümlerin hastalığın nedeni mi yoksa belirtisi mi olduklarını anlamaktı. Fareler yaşlandıkça, lif oluşumu arttı ve beyin hücreleri ölmeye başladı. Sonuç olarak, fareler hafıza kaybına uğradı. Bunun üzerine, farelere, tau proteinini üreten geni etkisiz hale getirecek bir antibiyotik verildi.

Tau üremesi azaldıkça farelerin hafıza kaybı durmakla kalmadı, hafızaları kısmen geri geldi. Ölmüş beyin hücreleri canlandırılamayacağı için tam iyileşme sağlanamadı. Ancak, hastalık öncesine göre hafıza yarı yarıya geri kazanıldı. Ayrıca beyin hücrelerinin ölümü de durdu.

Değindiğimiz gibi bilim dünyası bu konu üzerinde harıl harıl çalışmaktadır. Bu yolda çokça kobay faresi heba olmuştur, ama insanlık için feda olsun düşüncesiyle bilim insanları bunu görmezden gelmeye çoktan alışmıştır.

Bazı hayvan severler buna karşı çıksa da ortaya çıkan neticelere bakıldığında onların önüne bu hastaları ve kobay farelerini koysanız herhalde seçimi yaparken zorlanabilmelerine rağmen, onlar da insanlık uğruna kobay farelerini heba etmeyi kabul edeceklerdir. Onlara teşekkürlerimizi sunmak çok da abes olmasa gerek.

Kaynak:
Radikal Gazetesi