Fütürizm
Volkan Tolga
 

Fütürizm, 20yy’ın başında yeni yaşamı ve yeni yaşamın teknolojisini özne alarak tanımlayan, hareket ve dinamizme önem veren, geleneksel kuralları yıkma amacı güden bir sanat akımı olarak doğmuştur. Ve içersinde başkaldırı, değişim, korkusuzluk gibi kavramları barındırmaktır.

İtalyan Şair Marinetti’nin 1909'da Fransa’da yayımladığı bildirgeyle ortaya çıkan bu akım; şiir, edebiyat, resim, grafik, tipografya, heykel, ürün tasarımı, mimarlık, fotoğrafçılık, sinema ve tiyatro eserlerini içeren bir hareket olarak başladı.

Yaşamın sürekli değiştiğini, sanatın da yerleşik bütün kuralları bir yana bırakarak yeni biçim ve anlatım yolları yaratarak bu değişime ayak uydurması gerektiğini savundu. Ancak Fütürizm, başta bir sanat akımı olarak yapılanmış olsa bile, günümüzde, her konuda gelecek üzerine düşünenlerin öngörülerini, gelecek senaryolarını, fütürist-gelecekçi fikirler başlığı altında paylaştıkları bilimsel bir kavramdır.

Teknoloji, eğitim, sağlık, enerji ya da bireyden topluma bizleri ilgilendiren her konudaki gelecek, fütüristlerin konusudur. Çünkü fütüristlik hayattaki olguların değişimini gözlemler ve gelecekteki olacaklar için senaryolar üretir.

 

Fütürizm Bildirisi 

 

Fütürizmin kurucu ve teorisyeni Tomasso Marinetti'nin 1909 yılında Figaro gazetesinde yayınlanan manifestosunun on maddesinde  bu akımın çok yönlü sanatsal amaç ve ilkelerini saptanmıştır. Bu maddelerde özetle:

   Şiirde temel öğeler cesaret, cüret ve isyandır.

   Edebiyat, durgunluktan ve uyuşukluktan sıyrılmalıdır. Edebiyatta işlenecek konular saldırgan hareketler, kavga ve dövüştür.

   Dünya yeni bir güzellikle zenginleşmiştir. Yeni güzellik sürattir, hızdır, Motoru güçle sarsılan, homurdanan bir yarış arabası Victoire de Samotrace'dan daha güzeldir.

   Ancak kavga güzeldir. Saldırgan niteliksiz bir şaheser olamaz. Şiir, tanınmayan ve bilinmeyen güçlere karşı saldırgan olmalıdır.

   Yüzyılların en yüksek noktasında bulunuluyor. Olanaksızların kapısını açmak dururken geride kalınmamalıdır. Zaman ve mekân artık ölmüştür. Sınırsız ebedi sürat elde edildiğine göre, mutlakta yaşanıyor demektir.

   Dünyanın tek sağlık ilacı savaştır, militarizm, feminizm, fırsat kollayıcılık, çıkarcılık lanetlenmelidir, denmektedir.

 

Fütürizmle ilgili kurumlar, kuruluşlar:

 

World Future Society (WFS) 1966 yılında Washington D.C’de kurulmuş, kâr amacı gütmeyen, insanların gelecekle ilgili sosyal ve teknolojik bilgilerini paylaştığı ve geliştirdiği eğitici ve bilimsel bir organizasyondur. Bu organizasyonda gelecekteki sosyal yaşam ve teknolojinin bizi ne kadar etkileyeceği ve hayatımıza nasıl yön vereceği ile ilgili olarak görüşler paylaşılmaktadır. Dünyada 80 ülkeden 30 binden fazla üyesi vardır. Aralarında akademisyenler, sosyologlar, bilim adamları, öğrenciler, eğitmenler ve geleceğe yatırım yapmak isteyen iş adamları bulunmaktadır

Bunun dışında, yaşamlarını sadece Futurizm’den kazananların dâhil olduğu topluluklar vardır. Bunlara en önemli örnek Profuturist’tir ve Dünyada 150 üyesi bulunmaktadır

Bilindiği gibi Rusya ve Rus yazarlar oldukça fütüristlerdi ve onların felsefesine gönülden inanan şairimiz Nazım Hikmet kendini bu akım içinde hissetmiştir:

Fakat
benim
şiirime ilham veren perinin
omuzlarında açılan kanat:
asma köprülerimin
demir putrellerindendir...
Sen istediğin kadar
tozu dumana katar
sürebilirsin atını
Ben
değişmem
en halisüddem
arap atına, saatte
110 kilometrelik sür’atini
demir raylarda koşan
demir beygirlerimin
.

 

Kaynaklar ve linkler:

http://www.wfs.org/

http://www.futuristlerzirvesi.com/tr/

http://www.felsefeekibi.com/sanat/
sanatakimlari/grafik/futurizm2.JPG
 

 

 
 
Volkan Tolga
İstanbul - 07.01.2009
volkantolga@hotmail.com
http://sufizmveinsan.com