Fütürizm, 20yy’ın başında yeni yaşamı ve
yeni yaşamın teknolojisini özne alarak
tanımlayan, hareket ve dinamizme önem
veren, geleneksel kuralları yıkma amacı
güden bir sanat akımı olarak doğmuştur.
Ve içersinde başkaldırı, değişim,
korkusuzluk gibi kavramları
barındırmaktır.
İtalyan Şair Marinetti’nin 1909'da
Fransa’da yayımladığı bildirgeyle ortaya
çıkan bu akım; şiir, edebiyat, resim,
grafik, tipografya, heykel, ürün
tasarımı, mimarlık, fotoğrafçılık,
sinema ve tiyatro eserlerini içeren bir
hareket olarak başladı.
Yaşamın sürekli değiştiğini, sanatın da
yerleşik bütün kuralları bir yana
bırakarak yeni biçim ve anlatım yolları
yaratarak bu değişime ayak uydurması
gerektiğini savundu. Ancak Fütürizm,
başta bir sanat akımı olarak yapılanmış
olsa bile, günümüzde, her konuda gelecek
üzerine düşünenlerin öngörülerini,
gelecek senaryolarını,
fütürist-gelecekçi fikirler başlığı
altında paylaştıkları bilimsel bir
kavramdır.
Teknoloji, eğitim, sağlık, enerji ya da
bireyden topluma bizleri ilgilendiren
her konudaki gelecek, fütüristlerin
konusudur. Çünkü fütüristlik hayattaki
olguların değişimini gözlemler ve
gelecekteki olacaklar için senaryolar
üretir.
Fütürizm Bildirisi
Fütürizmin kurucu ve teorisyeni Tomasso
Marinetti'nin 1909 yılında Figaro
gazetesinde yayınlanan manifestosunun on
maddesinde bu akımın çok yönlü sanatsal
amaç ve ilkelerini saptanmıştır. Bu
maddelerde özetle:
—
Şiirde temel öğeler cesaret, cüret ve
isyandır.
—
Edebiyat, durgunluktan ve uyuşukluktan
sıyrılmalıdır. Edebiyatta işlenecek
konular saldırgan hareketler, kavga ve
dövüştür.
—
Dünya yeni bir güzellikle
zenginleşmiştir. Yeni güzellik sürattir,
hızdır, Motoru güçle sarsılan,
homurdanan bir yarış arabası Victoire de
Samotrace'dan daha güzeldir.
—
Ancak kavga güzeldir. Saldırgan
niteliksiz bir şaheser olamaz. Şiir,
tanınmayan ve bilinmeyen güçlere karşı
saldırgan olmalıdır.
—
Yüzyılların en yüksek noktasında
bulunuluyor. Olanaksızların kapısını
açmak dururken geride kalınmamalıdır.
Zaman ve mekân artık ölmüştür. Sınırsız
ebedi sürat elde edildiğine göre,
mutlakta yaşanıyor demektir.
—
Dünyanın tek sağlık ilacı savaştır,
militarizm, feminizm, fırsat
kollayıcılık, çıkarcılık
lanetlenmelidir, denmektedir.
Fütürizmle ilgili kurumlar, kuruluşlar:
World Future Society (WFS) 1966 yılında
Washington D.C’de kurulmuş, kâr amacı
gütmeyen, insanların gelecekle ilgili
sosyal ve teknolojik bilgilerini
paylaştığı ve geliştirdiği eğitici ve
bilimsel bir organizasyondur. Bu
organizasyonda gelecekteki sosyal yaşam
ve teknolojinin bizi ne kadar
etkileyeceği ve hayatımıza nasıl yön
vereceği ile ilgili olarak görüşler
paylaşılmaktadır. Dünyada 80 ülkeden 30
binden fazla üyesi vardır. Aralarında
akademisyenler, sosyologlar, bilim
adamları, öğrenciler, eğitmenler ve
geleceğe yatırım yapmak isteyen iş
adamları bulunmaktadır
Bunun dışında, yaşamlarını sadece
Futurizm’den kazananların dâhil olduğu
topluluklar vardır. Bunlara en önemli
örnek Profuturist’tir ve Dünyada 150
üyesi bulunmaktadır
Bilindiği gibi Rusya ve Rus yazarlar
oldukça fütüristlerdi ve onların
felsefesine gönülden inanan şairimiz
Nazım Hikmet kendini bu akım içinde
hissetmiştir:
Fakat
benim
şiirime ilham veren perinin
omuzlarında açılan kanat:
asma köprülerimin
demir putrellerindendir...
Sen istediğin kadar
tozu dumana katar
sürebilirsin atını
Ben
değişmem
en halisüddem
arap atına, saatte
110 kilometrelik sür’atini
demir raylarda koşan
demir beygirlerimin.
Kaynaklar ve linkler:
http://www.wfs.org/
http://www.futuristlerzirvesi.com/tr/
http://www.felsefeekibi.com/sanat/
sanatakimlari/grafik/futurizm2.JPG |