İnterneti de İstanbul’a yapılan göçler gibi düzensiz,
zoraki, bozguncu bir şekilde istila ettik. Ne eski düzen
kaldı, ne eski kurallar, ne eski güzellik. Sonradan
gelenlerin sayısı o kadar çok ki, kalite arada kaynayıp
gidiyor. İstanbul’da da öyle değil mi? İnternet de ona
benzedi.
Ama gene de bazı kurallar var bazı insanların uydukları.
Kaçak yapılanmalar, hırsızlıklar olacaktır tabi.
Kablosuz internet yayını yapan modeminizi isterseniz,
birkaç gün şifresiz kullanın ve görün internetinizi
nasıl yavaşlatıyorlar, sizin hesabınızdan nasıl hadsiz (download)
dosya indiriyorlar. Tıpkı elektriği kaçak kullananlar
gibi. Parasını kim ödüyor önemli değil.
Ayrıca işyerlerindeki yerel ağlarda (iç ağ-intranet) da
bazı kurallar geçerlidir. Pekâlâ, bakın aslında var olan
kurallar ne diyor? Birazdan inceleyeceğiz.
Ağ üzerindeki her kullanıcının, servisleri, sistemleri
kullanmaları konusundaki sorumluluklarını fark etmeleri
önemlidir. Kullanıcı, ağdaki her servise ulaştığında
yaptığı hareketlerden sorumlu olmak zorundadır.
"Internet" ya da kısaca "Net" , tek bir ağ değildir,
hatta birbirinden ayrı protokollere, yapılara sahip
binlerce irili ufaklı ağların toplamıdır. Internet'teki
bilgi akışı, birçok değişik ağ'dan gelip geçmekte,
ulaşacağı yere öylece varmaktadır. Bu yüzden, her
kullanıcının, kendi bölgesindeki ağ yükünü dengede
tutması gerekmektedir.
Bir ağ kullanıcısı olarak, başka bilgisayar ağlarına
ulaşmanıza izin verilmiş olabilir. Her ağın kendine ait
sorumlulukları, kuralları ve yasakları vardır, Ağ
üzerindeki izin verilmiş işlemler, bu ağdaki sorumlular
tarafından her zaman izlenebilecek şekilde
tasarlanmıştır. Fakat bir yerde izin verilen bir
hareket, başka bir ağda yasaklanmış olabilir. Bu
kuralları bilmek ve bunlara uymak, kullanıcının
sorumluluğundadır. Sunu unutmayın ki, izin verilen
hareketleri kötü yönde de yapabilirsiniz, ama yapmanız
gerekmez.
Ağ'ın, özellikle Internet'in kullanımı, bir
ayrıcalıktır, bir "hak" değildir. Bu ayrıcalık,
istenildiği zaman, kötüye kullanım ya da başka
sebeplerle, elinizden alınabilir. Bu kötüye kullanım,
bir sistemdeki gizli bilgileri hileli yollarla almak,
kötü, anlaşılmaz mesajlarla diğerlerini rahatsız etmek,
sistemin kaynaklarını kullanıp sistemi yavaşlatmak, ardı
ardına mesajlar postalayarak başkalarının e-posta
kutularını doldurmak, ağ üzerinde yasalarla belirlenmiş
kuralların dışına çıkmak vesaire olarak sayılabilir.
Bulunduğunuz ağ'ın durumuna göre, disiplin cezasından
işten çıkarılmaya; hesabınızın silinmesinden hapse kadar
cezalara çarptırılabilirsiniz.
Bilgisayar Ahlakı Üzerine 10 Altın Kural
Kesinlikle, bilgisayarı, başkalarına zarar vermekte
kullanmayın.
Kesinlikle, bilgisayarla, başkalarının işine mani
olmayın.
Kesinlikle, başkalarının dosyalarını karıştırmanın
yollarını aramayın.
Kesinlikle, bilgisayarı hırsızlık yapmakta kullanmayın.
Kesinlikle, bilgisayarı yalancı şahitlikte, sahte delil
hazırlamada kullanmayın.
Kesinlikle, sahibinden izinsiz başkalarının bilgisayar
kaynaklarını kullanmayın.
Kesinlikle, başkalarının fikirlerini bilgisayarla çalıp
kendinize mal etmeyin.
Kesinlikle, sosyal içeriğini düşünmeden bir program
yazmayın.
Kesinlikle, bilgisayarı, saygı ve ilgi göstermeksizin
kullanmayın.
Dünyada birçok kural var, ama kim uyuyor ve ilgileniyor
ki? |