Sık
görülen bir rahatsızlık olan burun tıkanıklığı bazen
hayatı çekilmez hale getirecek kadar ciddi olabilir,burun tıkanıklığını
nedenlerini dörde ayırır. Ancak bazı hastalarda bu dört
kategoriden bazıları beraber de görülür.
Infeksiyonlar;
Erişkin bir kişi senede ortalama olarak iki üç kez soğuk
algınlığı olabilir çocuklarda ise bu biraz daha sıktır.
Bu tip sıradan soğuk algınlığına tükrük damlacıkları
ve daha sık olarak el-burun teması sonucu bulaşan virüsler
neden olur. Virüs buruna birkez yerleştikten sonra vücüttan
yanıt olarak histamin gibi kimyasal maddeler salınır ve bu
maddeler burun içine olan kan akımını artırarak burun içi
dokularda şişliğe ve bu dokulardan fazla miktarda mukus
salgılanmasına neden olur. Kullanılan antihistaminik ve
dekonjestan (burun açıcı) ilaçlar bu reaksiyonlar sonucu
oluşan burun tııkanıklığını açarak rahatlama sağlar
ancak iyileşme zamanla kendiliğinden olur.
Bu
viral enfeksiyonlar sırasında burun ve sinusler mikroplara
karşı oldukça korumasızdır. Berrak renkli burun akıntısı
sarı-yeşil görüntü kazanırsa bu mikroplarında işe karıştığını
gösterir ve bu durumda bir doktora görünmek gerekir. Akut
sinüs enfeksiyonu olabilecek bu durumlarda burun tıkanıklığı,
koyu kıvamlı burun akıntısı, yüzde dolgunluk ve diş,göz
ve baş ağrısı olabilir.
Kronik
sinüs enfeksiyonları her zaman ağrıya neden olmaz ancak
burun tıkanıklığı ve geniz akıntısı olur. Bu hastaların
bazılarında da polip denilen burun içi etleri gelişir ve
sinuslerdeki enfeksiyon alt solunum yollarına inerek kronik
öksürük, bronşit ve astıma neden olur. Akut sinüs
enfeksiyonları genellikle antibiotik tedavisinden yarar görür
ancak kronik sinüzitin tedavisi çoğu kez cerrahidir.
Yapısal
Faktörler: Bu kategoriye giren nedenleri her iki burun deliğini
birbirinden ayıran ince kıkırdak yapıdaki burun orta bölmesinin
deformiteleri oluşturur. Bu deformitelerin nedeni hayatın
bir döneminde geçirilmiş olan travmalardır. Bazan bu
travmalar burun tıaknıklıoğından çok yıllar önce çocukluk
çağında geçirilmiş ve unutulmuş olur. Tüm yenidoğanların
%7’sinin burnu doğum sırasında hasar görür. Görüldüğü
gibi yamuk burun orta bölmesi oldukça sık bir sorundur.
Eger bu sorun nefes almayı engelliyorsa cerrahi olarak düzeltilmelidir.
Çocukluk
çağının 3ensık burun tıkanıklığı nedeni geniz etidir
Vazomotor
Rinit (damarsal soğuk algınlığı) Rinit burun ve onun içini
döşeyen dokuların iltihabıdır. “Vazomotor” ise damar
cidarını harekete geçiren olayları tanımlayan terimdir.
Burunun içini döşeyen dokular yoğun kılcaldamar ağı ile
kaplıdır. Normal de büzüsme ve genişleme yeteneğiolan bu
damarlar yarı açıktırlar. Ancak yoğun egzersiz yapan kişlerde
salınan adrenalin bu damarlarda büzüşmeye yol açarak
nefes almayı kolaylaştırır. Bunu tam tersi ise allerjik
durumlarda ve soğuk algınlığıde görülür. Burundaki
damarlar kanla dolarak genişler ve nefez almak güçleşir.
Allerji
ve enfeksiyon dışı bazı durumlarda da bu damarlar genişler
ve vazomotor rinit gelişir. Stres, tiroid bezi yetmezliği,
gebelik, tansiyon ilaçları, uzun süreli burun damlası
kullanımı ve sigara dumanı vazomotor rinit nedenleri arasındadır.
Hastalığın
başladığı dönemlerde burun tıkanıklığı genellikle geçicidir.
Ancak vazomotor rinitin nedeni ortadan kaldırılamaz ise kan
damarları büzüşme yeteneğini giderek kaybeder ve kronik
burun tıkanıklığı gelişir. Tıkanıklık uykuda daha
belirgin hale geldiğinden yatarken başın yükseltilmesi
gerekebilir. Ancak tam iyileşme için bazen cerrahi müdahale
gerekebilir.
Sizde
bu problemlerin hangisi veya hangileri olduğuna muayene
edilerek karar verilir ve bu yönde tedaviniz yapılır.Sağlıklı
günler...
Dr.Barbaros
Yurdaışık
|