|
Dengeli ve yeterli beslenmede
yaş, cinsiyet, günlük aktivite ve bazı özel durumlardaki (hamilelik,
oruç, süt verme dönemi)
bireylerin enerji ihtiyaçları; protein karbonhidrat,
vitamin, mineral gibi besin öğeleri gereksinimleri farklıdır.
Besinlerin içerdiği besin öğelerinin türleri ve miktarları
farklıdır. Dengeli beslenme deyince her gruptan belli
oranlarda
gıda
içeren diyet akla gelmelidir.
Beslenme:
sağlıklı olma, gelişme ve üreme için gerekli
besin maddelerinin dengeli alınmasıdır. İstek ve koşullara
göre olan mide doldurma işlevi ile “beslenme” birbirine
uymayan iki tanımlamadır.
Besinler, bedende gerçekleşen kimyasal tepkimeler için
gerekli kimyasal enerjinin yanısıra, bedene destek
olan, hücrelerin oluşması ve yenilenmesi
için gereken maddeleri de sağlar. Canlıların varlıklarını
sürdürebilmeleri için besin adını verdiğimiz çeşitli
kimyasal bileşenlerden oluşan gıdalarımızın dengeli alınması beslenmede esastır.
Dengeli bir
beslenme rejiminde kişinin aldığı kalori
ile harcadığı kalori arasındaki orana dikkat
edilmelidir.
Kişinin dengeli beslenmesi için alınan gıdalar:Tahıl
ve ekmek, süt ve yoğurt, et, sebze ve meyve, yağ ve şeker
olmak üzere sınıflandırılabilir.
TAHIL VE EKMEK (KARBONHİDRATLAR) GRUBU: Vücudun temel
enerji kaynağıdır. Günlük enerji gereksiniminin %55
‘ini karşılarlar. Tüm karbonhidratlar sindirim sonucu
glikoza indirgenerek kana geçer. Karaciğerde Glikojen olarak
depolanır. Vücuda enerji gerektiğinde yeniden glikojen
glikoza dönüştürülerek kan yoluyla hücrelere enerji elde
etmek için yollanır.
ET, SÜT, YOĞURT... V.S.(PROTEİNLER)
Günlük enerjinin %10-15’i proteinlerden sağlanır. Vücudun
ana yapı taşıdır. Dışarıdan alınan proteinler parçalanarak
aminoasitlere ayrılır. Vücudumuz bu aminoasitleri
kendi yapımında kullanır
YAĞLAR: Yağlar karbon, hidrojen ve oksijenden oluşur. Yağlar
hayvansal ve bitkisel olmak üzere iki ana grupta incelenir.
Dengeli beslenmede bitkisel kaynaklı yağlar tercih
edilmelidir. Bir gram yağ 9
kalori enerji
sağlamaktadır.. Bu enerji karbonhidrat ve proteinlerin iki
katıdır.
MİNERALLER: Vücuddaki kimyasal elementlerin yapı taşlarını
oluştururlar. Her mineralin, diğer besin maddelerinin
etkisini güçlendiren tamamlayıcı bir görevi vardır.
Kalsiyum, fosfor başlıcalarıdır.
VİTAMİNLER: Vücudun direncini arttırırlar. Doymamış
yağ asitlerinin oksidasyonunu önleyerek yaşlanmayı
geciktirmeleri etkilerinden sadece biridir. Vitaminlerin çok
az miktarda alınması vücut için yeterli olduğundan, çeşitli
yiyeceklerle dengeli beslenen kişilerde vitamin eksikliği
genellikle görülmez. Vitaminlerin çoğu vücutta depolanmaz
,atılır.Sadece yağda eriyen vitaminler (A,D,E,K)
vücudda biriktikleri için alnan miktarlarına dikkat
edilmelidir.
Sonuçta:
doğal yollardan ve ihtiyacımız ölçülerinde tüm bu
gruplardan dengeli şekilde yararlanmalıyız.
Işıl
Yurdaışık
|
