700-1000 Doğumda bir görülen ve sebebi bilinemeyen-kesinleşmemiş
gelişim anomalisidir. Yarıklı çocukların çoğunda başka bir doğumsal
defekt veya anomali saptanmaz. Hastaların çoğu zeka ve yetenek
bakımından normaldir. Yarıklı çocuklarda orta kulakta sıvı koleksiyonu
- seröz otitis media - riski fazladır. Tedavi edilmezse kulak
infeksiyonlarına ve sonuçta işitme kaybına neden olabilir.
Yarıklı çocuklar uzmanlaşmış bir ekip çalışmasından fayda görebilir:
plastik cerrah, otolaringolojist, pediatrist, çene cerrahı, genetik
uzmanı, diş hekimi, foniatrist, patolog, odyolog, hemşire ve psikolog
dan oluşur. Bu takım en iyi bakımı vermek için hastanın kendi
pediatristi ile birlikte çalışır. Bebek 6-10 haftalık olduğunda dudak
yarığı ameliyat edilir. Bebeğin anestezi açısından  belli bir ağırlığa
ulaşması (4.5 kg.) beklenir. Damak yarığı ameliyatı ise, 6-18 aylık
devrede yarık derecesine göre yapılır. Erken ameliyat edilen damakta
ameliyat nedeni ile oluşan skar dokusu üst çene ve yüz gelişimini
olumsuz etkileyebilir. Daha geç ameliyat edilirse bu defa çocuk yarık
damak ile konuşmayı öğrenir ve damak onarıldıktan sonra konuşmanın
düzelmesi zorlaşır.
Cerrahi onarım için kesin yaş çocuğun sağlığına, büyüklüğüne, ve
cerrahın tercihine bağlıdır. Yarık damaklı bazı çocuklarda, daha iyi
sonuç almak için, ikinci bir damak ameliyatı gerekebilir. Diş hattında
yarık bulunan çocuklarda ameliyatta yarık hattına bir kemik parçası
konması faydalı olabilir. Bu parça, kalıcı dişlerin daha iyi gelmesini
sağlar. Bu ameliyat, kalıcı dişlerin gelişme hızın bakılarak 6-10
yaşları arasında yapılır.
Yarık dudaklı çocuklarda dudakta ameliyat sonrası kalan izlerin
düzeltilmesi için daha ileri yaşlarda ek ameliyat gerekebilir. On ila
20 yaş arasındaki çocuklarda nefes almayı veya görünümü düzeltmek için
burun ameliyatı gerekebilir.

Özellikle iki taraflı dudak yarığı olan
çocuklarda kolumella adı verilen her iki burun deliğinin arasındaki
kısım kısa ise uzatma ameliyatı okula başlamadan önce 6 yaş civarında
yapılır. Dudak yarıklarında ayrıca ergenlik devresinden sonra 18 yaş
civarında burun gelişimini tamamladıktan sonra burun ucundaki kıkırdak
ve yumuşak doku şekil bozukluklarının düzeltilmesi ameliyatı yapılır.
Ultrasonografi ile anne karnında tesbiti yapılabilen ancak tek başına
gebeliğin sonlandırılması için yeterli olmayan bir anomali şeklidir.