Bismillahirrahmanirrahim
Rahman ve Rahim olan Allah isminin
manasıyla (başlarım)…
Elhamdu lillahi rabbil alemin,
..hamd, alemlerin rabbı olan,
Errahman-irrahim,
..rahman ve rahim olan Allah’a
aittir.
Maliki yevmid diyn,
..Din gününün malikidir..
İyyake na’budü ve iyyake nestaıyn.
..yalnız sana kulluk eder ve yalnız
senden yardım isteriz..
İhdinas sıratal mustakıym,
..hidayet et bize, doğru yola..
Sıratelleziyne en’amte aleyhim gayril
magdubi aleyhim veladdalliyn.
..O doğru yola ki, en’amda
bulunduklarına nasib ettin o yolu; gazabına ulaşanların ve dalalette kalanların
değil.
Yorum :
Namazda Fatiha olmadan
kılınmaması gerektiği konusunda belli imamların görüşleri mevcuttur.
Onlar bu kanıya Hz. Muhammed’in
şu hadisini örnek alarak varmışlardır.
“ Kur’an ın anasını okumadan
namaz kılan kimsenin namazı eksiktir.”
Yine başka bir hadisinde Resulullah
Efendimiz (A.S),
“Fatihayı okumayan kişinin namazı
kabul olunmaz.”
Buyururken ;
Bir başka hadisinde “ Farz veya
başka bir namazda her reketta Fatiha ve bir sure okumayan kişinin namazı yoktur”
demektedir.
İslam bilginlerinin bir kısmında,
imama icabet edildiği takdirde Fatihanın okunması vaciptir şeklinde bir görüş
bulunurken , bazılarında ise imama uyan kimseye, ne Fatiha ne de başka bir ayet
okumak vacip değildir, görüşü mevcuttur.
Bize göre ise; imama tabi olunması
halinde, hadisler dikkate alındığında, Sübhanekeden sonra Fatiha ve diğer ayetlerin
okunması gerekmez.
Übeyy İbn Kab’a Hz. Resulullah
sordu : “Namaza başladığın zaman ne okuyorsun? ”
Ben de ;
“ Elhamdülillahi Rabbülalemini
sonuna kadar okudum.”
Resulullah ;
“İşte o bu suredir, O iki kere
takrarlanan yedi ve bana verilen yüce kur’an’ın kendisidir”demiştir.
Fatiha fetih kelimesinden geliyor.
Gerçeğin fethi…
Fetih ise bir anahtarla açılır.
Bu anahtar Fatiha suresinin anlamının idrak edilmesidir. Bilahare yaşantıya
dönüşür.
Ku’ran’ın sırrı Fatihada,
Fatihanın sırrı ise başındaki Besmelede, Besmelenin sırrının ise başındaki B nin
altındaki noktada olduğunu vurgulayan Hz. Ali noktanın sırrına vakıf olan bir
mahallin her an namazda olduğunu dile getirmektedir.
Fatihanın sırrının “İyyake
na’büdü ve iyyake nestayin” ayetinde olduğu şeklinde görüş belirten Ahmed
Hulusi’nin açıklamaları konuya daha da netlik kazandırmaktadır. Aslında “İyyake
na’büdü” ayeti ile nokta bir anlamda aynı manayı içermektedir. Tafsil
bakımından “iyyake na’büdü” noktaya nisbetle kapsamlıdır.
Kur’an’ın 114 suresinden 113 ünün
giriş cümlesi olarak yer alırken sadece tövbe suresinde Besmele bulunmaz.
Ayrıca, Besmele Neml suresinin 30.
Ayetinin bir bölümünü teşkil eder.
Fatiha suresine “Bismillahirrahmanirrahiymi
Elhamdulillahi Rabbulalemiyn” diye de başlanır.
Sırların B de gizli olduğu
dikkate alındığında Besmele ile bir işe başlayan insan “O” olarak fiil
oluşturur.
Ondan sonra gelen Rahman ve Rahim
isminin manası olarak da vasıflara iniş yapılır.
Tanrı anlayışını redddeden görüşe
göre ;
O’nun dışında herhangi bir varlık
olmadığı idrak edilip bilindiğinde, Surenin farklı şekilde algılanacağı
muhakkaktır.
En önemli kavramlarından biri olan “hamd”
kelimesi Fatiha’nın 1. Ayetinde , Kur’an da ise 50 den fazla ayette geçmektedir…
Bu açıklamalara istinaden “Hamd”
kavramını basit dar bir skalada Allah’ı övmek gibi bir ifadeye
sıkıştırmak realiteye uzak kalmaktır. Her ne kadar hamd bir anlamda
şükretmek manasına alınırsa da, anlatılmak istenen bu değildir.
Sure başında geçen bu ayette
kullanılan Hamd kelimesi, kişisellikle alakası olmayan düzeyde, evrensellik ve
değerleri üzerinde ele alınmalıdır.
Hamd Allaha izafe edildiğinde “bilmek”
anlamına gelir. Dolayısı ile Ayetin yorumu şöyle olmaktadır.
“Muhakkak ki Alemlerin Rabbi olan
Allah kendisini bilir”.
Devamı haftaya…
Ahmet F.YÜKSEL
