(Bu Yazı 25 Aralık 1999 tarihli
Akşam Gazetesinde yayınlanmıştır.)
Bismillahirrahmanirrahim
Herhangi
bir fiile besmele ile başlanması “o
olarak” bu fiili yerine getiriyorum manasına gelir. Böyle
olunca Uluhiyet
pirensipleri ortaya çıkar.
Kur’anın
ilk ayetinde zikredilen Rahman ismi 57, Rahim ismi ise 95 kez geçmektedir.
Rahm kökünden gelen ve Rahmet’i açıklayan Rahim ve Rahmet
isimlerinin izafe edildiği varlık Allah’tır.Bu ismin
zaman zaman Ruh için ve Hz Resulullah için kullanıldığını görmekteyiz.
Rahmetin
arap dilinde bir anlam da;“Rahmet edileni bağışlama, ona ulaşması gereken
bir kalp yumuşaklığı ve acıma” manasına
gelirse de,esas itibariyle üretme ve ona dayalı "yaşamın
ve varoluşun" Rahmet
eseri ve seyri anlamını taşımaktadır.
Kula
nispetle ifade edilen kavramların Allah
katında değeri yoktur.Bu bakımdan “uyumayan
ve uyuklamayan “mutlak yaratıcı için Rahmet
kavramını sadece “acıması
ve dolayısıyle Rahmet
edişi “şeklinde algılamamak gerekiyor.
Bu
iki vasfın ilk Ayette ve akabinde üçüncü Ayette zikredilmesi
Besmelenin başındaki Ahad
kavramı itibariyle,bu vasıflardan sözedilemeyeceğine istinaden
hemen üçüncü Ayetinde yer aldığı görülmektedir.Bu Evrensel düşünce tarzı Allah’ın Uluhiyet sıfatı ile ilgilidir.
Zira Kur’anda tekrarın olması mümkün değildir.
Rahman,
sayısız özellikleri, nimetleri ortaya koyan ancak bu oluşu azap
ile veren,yani bireyde Rahman ismiyle Rahmet
ortaya çıkması gerekiyorsa Azap–Nimet
karışımı, azapta hikmetleri gizli olan bir ismin manası olarak yaşanır.
Acı
veren bir ilaç, Rahman yoluyla gelen bir rahmettir. Yavrusunu kaybeden bir annenin
acısın hissedebilir misiniz?
Ayağı
kangren olan bir hastaya yapılacak rahmet onun ayağını kesmektir.Rahman
yoluyla gelmiştir.
Rahimiyet’te
ise acı veren bir olguya rastlayamazsınız. Sırf
lezzeti yaşamaktır. Cenabı Hak böyle bir tecelli ile o ismi
tattırırken, bu ismin manasının yaşanmasında gerekli olan alt
yapıyı kendiliğinden o kula ihsan etmiştir.
Aslında azap gibi görünen
tüm olaylar imtihandır, nimettir.
Kur’an’ın
çok yerinde geçen İlah kelimesinin karşılığı da Uhuliyet
kavramı ile alakalıdır. Mistizm ilah kavramını kabul etmez.
Dünya
hayatı azap yani Rahman isminin, nimetlerin, yani cennet ise Rahmetiyetin ismiyle vardır.
Devamı haftaya…
Ahmet F.YÜKSEL
