(Bu Yazı 26 Aralık 1999 tarihli
Akşam Gazetesinde yayınlanmıştır.)
İyyakenabüdü
ve İyyakenastain,
(Yalnız sana
ibadet ederiz ve yalnız senden yardım dileriz.)
Önce,
Fatiha suresinin
genel anlamını içeren bir hadisi nakledelim sonra yoruma geçeriz.
Ebu hureyre (r.a)
Resulullahtan (s.a.v) nakleder ki,
Allah teala
şöyle buyurmuştur. "Ben namazı kulumla kendi aramda ikiye ayırdım.Yarısı bana
yarısı kulumadır." Kul, "Hamd alemlerin rabbi olan olan Allah’a
mahsustur" deyince ona her istediği verilir ve Allah buyurur ki kulum bana hamdetti.
Kul, Rahman ve rahimdir deyince kulum beni öğdü. Kul, "Din gününün
sahibidir" deyince, Allah buyurur ki kul’um beni ta’zim etti. "Yalnız sana
ibadet eder ve yalnız senden yardım dileriz’ deyince bu benimle kulumun arasındadır.
Kuluma istediği verilmiştir." Bizi doğru yola, kendilerine nimet vermiş
olduklarının yoluna hidayet et. Gazaba uğramışların, sapıkların yoluna değil ‘
deyince Allah buyurur ki, bu kulumun
isteğidir ve kulumun istediği kendisinin “ dir.
İyyakenabüdü,
kainat kitabı Kur’an ın sırlar içeren ve en önemli işaretlerini taşıyan bir
ayetidir diyebiliriz. Bu ayetin tevil yani deşifre edilememesi halinde bireyin taklidi
ilimden tahkiki ilime erişmesi asla mümkün
değildir.
Nitekim bazı
İslam alimleri, Fatiha Kur’anın sırrıdır. Fatihanın sırrı da “İyyakenabudüveiyyakenestain”
ayetdir derler.
İyyekanabüdü,
Zahir yönü ile
şu anlamdadır.
Yalnız sana
kulluk ederim iliahi hükümlerin gereği olan tecelliler ile varlığımız devam eder,
bütün varlık alemi O ilahi varlığın tecellileri ile var olur. Evrenin varoluş
sistemi bu şekilde programlanmıştır. Varlığın Hakkın varlığı ile Kaim oluşu
onun varoluş amacı ve ibadetidir. Fıtri anlamda kabul edilen bu ibadet türünün
bilinçli hale dönüşmesi ve yaşanması halinde ise, iradi manada ibadeti yani
yakınlığı getirir.
Ve İyyakenastain
ayetinin yorumu ise şöyledir.
Bizde yaşanan bu
tecellilerinin devamı yine senden gelecek, yardımlarla mümkündür. Yani tek
varlığın, kendi kendine olan seyri ancak tecellileri ile mümkün olabilir manasına
gelmektedir.
haftaya buluşmak üzere..
Ahmet
F.YÜKSEL
