ÂBIHAYAT AĞACI

Bilgili birisi hikaye yollu :

-Hindistan’da bir ağaç vardır , meyvesini yiyen ne ihtiyarlar , ne ölür!... der. Padişah bunu duyar , doğru sanıp o ağaca ve meyvesine âşık olur . Ağacı bulup meyvesinden getirmek üzere divanındaki adamlarından en bilginini Hindistan’a yollar. Adamcağız gider , yıllarca o ağacı arar tarar. Bulmak için gitmediği ne ada kalır , ne dağ , ne ova. Kime sorarsa :

-Bu ne arıyor ?... Deli mi ne!... diye alaya alırlar. Kimileri döver , kimileri de istihza eder :

-Senin gibi akıllı birinin böyle bir şey araması hiç boş olur mu?... der. Bazıları da:

-Ey ulu kişi !... Filanca yerde pek korkunç ve geniş bir alan vardır. Koskocaman bir orman , içerisinde de pek yüce , korkunç , dalları kocaman  , yemyeşil bir ağaç vardır , derler , o tarafa yollarlar.

Padişahın adamı kimden ne duyduysa aramak için bütün gücünü seferber eder. Nice yıllar gezip tozar. Padişah da ona mallar yollar durur. Gurbette bir hayli zahmetlere uğrar , nihayet âciz kalır. Aradığına erişemez , elinde yalnız bir söz kalır. Usanır , sonunda Padişaha dönmeye karar verir , yollara düşer.  Meğerse dönmeye karar verdiği  memlekette âlim bir şeyh varmış. Ümitsiz bir halde :

-“Önce onun tekkesine gideyim, ondan sonra yola düşerim. Aradığımı bulamadım  , ümidim de kesildi. Bari duası yoldaşım olsun!...” dedi içinden , göz yaşı döke döke şeyhin huzuruna varıp :

-Şeyhim ; acımanın, esirgemenin tam zamanıdır.Ümidim kesildi. Lûtfedecek an , bu an!.. der.

Şeyh :

-Ümitsizsen bile söyle matlubun nedir , ne istiyorsun?...dedi.

Padişahın Nedimi dedi ki :

-Sultanım beni bir ağacı aramak üzere buralara yolladı. Ama ne ağaç?... Âlemde bulunmaz bir şey , Âbıhayatın aslı. Yıllardır aradım bir nişanesini bile bulamadım. Herkes eğlendi benimle , alay ettiler. İşte o kadar.

Şeyh gülümser ve der ki :

-Ey saf adam , bu ağaç ilim sahibinde ki ilimdir. Pek yüce , dalları her tarafa yayılmış bir ağaçtır o . Ağaç ne demek , her tarafı kaplayan deniz gibi Âbıhayattır. Surete kapılıp , manayı göz ardı ettiğinden yolunu kaybetmişsin. Gah ağaç derler ona, gah güneş, bazen deniz , bazen bulut korlar adını. Addan geç, sıfatına bak ki ; sıfatlar seni zata ulaştırsın. Halkın ihtilafı isimlerden meydana gelir , fakat manaya ulaşınca rahatlaşırlar.

Mesnevi : 2. Cilt - Sayfa : 280 -....- 283
Hamdi CENİK/İSTANBUL