Allah'ın Oluşla Birliği ve Oluşta Gizliliği
V. Korhan Koral
 

Tanrının kendini gizlememesi muhaldir, demiş olduk. Bunu biraz açalım. İslam’a göre Tanrı görülmezdir yani bu algıladığımız alemlerde gizlidir; çünkü görülebilen bir varlığın bir mekanda olması, cisminin bulunması ve ona bakılabilmesi gerekir ki, bunların hiçbiri Tanrı ile bağdaşmaz. Kur'an'da bunun için, "Gözler O'nu idrak edemez; Fakat O ,görüşleri idraktadır…" (16/103), "Sen , Ben'i göremezsin..(Ya Musa)" (7/143)   gibi ayetler vardır. Mutasasavvıf Fahreddün-i Iraki şöyle der: "Gündüzleri seni övdüm, geceleri senle beraber uyudum. Tanıyamadım. Ben öyle sandım ki her şey benim. Halbuki hep senmişim, bilemedim. Bu makamda aşığın duası, ‘Yarabbi beni nur et, varlığın karanlığından kurtar, daima şuhut makamında tut, ben ben oldukça seni göremem’dir. Zira bir hadiste, peygamberimize ‘Rabbini gördün mü?’ diye sorduklarında, bir yoruma göre ‘Allah nurdur O'nu nasıl görebilirim’, bir yoruma göre de ‘O'nu nurani olarak görüyorum’ şeklinde cevap vermiştir." Burada hadisin iki yorumu da aynı kapıya çıkar. Allah'ın, bildiğimiz bu alemde, gördüğümüz mümkünatları (evrende olan ve olabilecek her oluş ve varlık) görmeye alıştığımız gibi görünemeyeceğini vurgular. Allah'ın bilinemezliğini Mevlana'da şöyle dile getirir: "Zülkarneyn kaf dağına dedi ki: - Ey sözler söyleyen, ey her şeyden haberi olan dağ; ne olur bana Allah'ın sıfatlarını söyle. Kaf dağı cevap verdi: - Hadi yürü işine git. Allah'ın sıfatları söze sığmaz, anlatmaya gelmez.", "Aziz dostum, her şey görünmez ki. Rüzgar da gizlidir. Onu tozların yükselişinde, yaprakların savruluşunda seyret!"

 Aynı felsefe kadim Uzakdoğu dinlerinde de vardır. Hua hu ching'de, "Büyük ve aydınlık gökleri/ Tao'nun bedeni olarak görmek tehlikelidir/ Eğer Tao'yu herhangi bir şekle büründürmeğe kalkarsan/ Onu göremezsin", "Evrenin latif gerçeği dile getirilemez ve düşünülemezdir/ Bu yüzdendir ki öğretilerin en yüceleri sözsüz olanlarıdır/ Benim sözlerim ilaç değil reçetedir/ Maksat değil, ona ulaşmakta kullanılacak bir haritadır/ Oraya ulaştığında aklını sakinleştir/ Tao'yu tahlil etmekten sakın", "En yüksek hakikat kelimelere sığmaz/ Bu nedenle/ En yüksek üstadın söyleyecek hiçbir şeyi yoktur", "Tao her şeye şekil verir/ Ancak onun hiçbir şekli yoktur/ Şayet zihninde resmetmeye kalkarsan kaybedersin onu/ Bu, kelebeği toplu iğne ile bir yere tutturmaya benzer:/ Değersiz kısım elde kalmıştır ancak,/ Uçmak yok olmuştur" gibi ifadelerle, Tanrı'nın gizliliği ve kavranılmazlığı vurgulanır.

 

 

 
 
V. Korhan Koral
İstanbul - 07.10.2008
korhan@korhankoral.com

korhankoral@gmail.com
http://sufizmveinsan.com