Vehim kaynağı amigdala, beyin ön bölgesinin kontrolündedir^1-7.  Amigdala yaşam boyu edinilen deneyimlerin duygusal özelliklerini kaydeder ve yeri geldiğinde beyin ön bölgesine sunar. Beyin ön bölgesi, amigdala’dan gelen bilgileri akıl süzgecinden geçirir ve oluşturulacak duygu-düşüncelerin ne şekilde açığa çıkacağına karar verir.

Bu sistem hayvanlarda da aynı insanlarda olduğu gibi çalışır, tabiki akıl özelliği dışında. Ancak insanlar üstün özelliklerini daha iyi gelişmiş beyin ön bölgelerinden alır.

Hayvanlarda amigdala, içgüdüsel yapılanma nedeniyle, bilgileri genetik olarak zaten doğuşundan itibaren hazır olarak programlanmıştır. İnsanlarda amigdalaya depo edilmesi için gelen bilgiler, beyin ön bölgesinin süzgecinden geçmiştir. Süzgeç (yetiştirilme tarzı, çevre etkileri) yaşam boyu amigdala kayıtlamasına yön verir. Bu kayıtlama, beyin ön bölgesinin esas gelişiminin tamamlandığı ilk 21 yılda daha belirgindir.

Hayvanlarda içgüdüsel olarak gelişen ilkel vehim gücü; insanlarda her kokuya, her renge, her duruma ve etkiye göre özel olarak deneyimlerin etkisiyle programlanır. Ve böylece kişiliğin duygu tonunu şekillendirir.

Önceki yazılarımda beyin ön bölgesinin çalışma özelliklerinden ve bu özellikleri etkileyen nedenlerden ayrıntılı olarak söz edilmişti. Çalışması anlık, saatlik, günlük ya da daha uzun süreler içinde iyileşme ve bozulma özelliği gösterebilen beyin ön bölgesi, bu inişli çıkışlı performansı sırasında amgdala üzerindeki kontrolünü değişik derecelerde sağlayarak insanlardaki vehim özelliklerinin derecesini belirler. Bu nedenle aynı olaya farklı zamanlarda farklı duygusal tepkiler gösterebiliriz.

Motive olma, istek gibi özellikler beyin ön bölgesinin çalışması ile ortaya çıkar. İman, işte bu noktada devreye girer ve beyin ön bölgesinin çalışma özellikleri üzerine iyileştirici etki göstererek amigdala üzerinde olan etkiyi arttırır.

İnsan olma özelliği, beyin ön bölgesinin üstün çalışma özelliklerinden kaynaklanır. İman, beyin ön bölgesinin performansını arttırarak ışınsal bedeni besler.

Kaynaklar

1.The Journal of Neuroscience, August 10, 2005, 25(32):7429-7437

2. The Journal of Neuroscience, April 19, 2006, 26(16):4415-4425

3. Journal of Cognitive Neuroscience. 2007;19:237-248

4.Arch Gen Psychiatry. 2004;61:795-804

5. Neural Plast. 2007; 2007: 30873

6. Ann. N.Y. Acad. Sci. 1071: 67-79 (2006)

7.Clinical Psychiatry News,  February, 2007