Oluş, canlı varlık olarak sınırladığımız herhangi bir birimsel kesitin daha derin içsel katmanlarında ve daha genel dışsal ortamında, en içten en dışa şu anda ve uzun zamanlar boyunca devam ediyor. Ve sonunu kestiremediğimiz bir ana kadar ya da sonsuzluk içre sürekli devam edecek. Tüm bu canlı sistemlerin özünde ise durmak bilmez bir atomsal faaliyet kesintisiz sürüyor ki bizim gözümüzde canlı ve cansız diye gruplandırılan her şeyin özünde bu faaliyet var. Evrende hep bir hareket hep bir değişim, evrenin bir anı bir sonraki anıyla aynı değil. Öyle ki herhangi bir tarihsel kesitteki evren fotoğrafının birebir aynı olabileceği başka herhangi bir an yoktur. Bu değişim ve hareket en temel parçacıklardan en üst gruplandırmalara kadar varlığını koruyor. Bu maddi alemin bir özeti olarak Modern Materyalizmin⁽⁵⁾ kurucularından Karl Marks’ın⁽⁶⁾, Yunan felsefeci Heraklikos’un⁽⁷⁾ görüşlerini veciz bir halde özetleyen, “Değişmeyen tek şey değişimin kendisidir” sözünü mihenk taşı olarak almak gerekiyor.

Oysa biz, tüm bu hareketin, tüm bu kendiliğinden oluşun haricinde, tüm oluşları aynı anda görüp gerçekleştirebilecek, oluştan ayrı bir tanrının varlığını arıyor ya da kabul ediyoruz. Halbuki tanrı bir yönüyle, her birimin özündeki oluştan ayrı bir şey olmamak durumundadır. Bir yönüyle, oluşun kendisidir tanrı. Maddenin özündeki güçtür. Fransa’nın TÜBİTAK’ı olan CNRS’de araştırma bölümünü yöneten, kozmoloji dersleri veren, astrofizikçi Hubert Reeves’in dediği gibi: “Kozmosun tarihi, kendini düzenleyen maddenin tarihidir.”  Ama hemen belirtelim, ileride detaylarını vereceğimiz gibi, Allah, sadece bu kadarla da sınırlı değildir. Örneğin İslamiyet’e göre “Ve men cahede fe innema yücahidü li nefsih innellahe le Ganiyyün anil alemın” (29/6) “Hak uğrunda cihat eden, ancak kendisi için cihat etmiş olur. Kesinlikle Allah alemlerden ganidir.” (ayrıca Allah’ın Gani ya da müstağni oluşu için bakınız: 2/263; 2/267; 3/97; 6/133;10/68; 14/8; 22/64; 27/40; 31/26; 35/15; 57/24; 60/6; 39/7; 64/6; ) Burada gani (zengin) olmak müstağni (tok gözlü) olmak olarak da çevrilir. Her iki durumda da, Allah, alemlere muhtaç olmayacak yani alemdeki şeylere karşı deyim yerindeyse tok gözlü olacak kadar zengindir. Yani varlığı sadece alemlerle sınırlı değildir. Alemlerden çok daha zengin, daha doğrusu alemlerin gözüyle bilinemeyecek bir dereceyi yansıtan bir terim olarak sonsuz zengin, kemal (en olgun) haliyle zengin, bilinmeyen bir varlığı vardır ve bu da Allah’ın aynı zamanda alemlerden ayrı da olduğu anlamına gelir. İslamiyet’in sadece bu yönüne bakanlar, İslamiyet’in, Allah’ı oluştan ayrı tutuyormuş izlenimi verdiğini söylerler. Ama alemlerden ayrı oluşu, büyük alim İbn-i Sina’nın⁽⁸⁾ dediği gibi, “Tanrı, herkesin mekanından müstağnidir, yer kaplamaktan uzak ve beridir. Mekanda, mekandan uzak olandır.” şeklinde anlamalıyız. Çünkü Allah’ın alemlerden ayrı olduğu doğrudur, ama bu sefer de ters bir mantıkla diyebiliriz ki, sadece öyle de değildir. Aynı zamanda, yine İslamiyet’e göre, “Allah, şeyi şeyin özünden ihata eder”. Bu çok önemli bir farktır. Çünkü şeyi şeyin özünden ihata etmek (kuşatmak), şeyi şeyin özünden oldurmaktan, oluşla bir olmaktan başka şey değildir aslında. İşte Allah’ın bize göre olan bu iki yönü “Mekanda, mekandan uzak olma” haliyle anlatılır. Yani Allah tamamiyle mekan harici değildir, mekandadır; ancak mekandan uzak olarak yani zaman ve mekandan münezzeh (arı, uzak) olarak yani la mekan(mekansız) olarak mekandadır. Bundan dolayı da, An-ı daim (sürekli sonsuz bir an) olarak zamandadır. Hua hu chig’de bu An-ı daim olarak her anda ve mekanda mevcut olan, “İlahi Birlik nasıl görülebilir?/ O her zaman vardır ve her zaman hazırdır./ Eğer onunla yaşamak istiyorsan onu her yerde,/ Hatta en sıradan  şeylerde bile göreceksin” “Tao⁽²⁾ gelip geçmez./ O her zaman her yerdedir./ Tıpkı gökler gibi./ Eğer aklın bulutlu ise onu göremezsin./ Ancak bu, onun orada olmadığı anlamına gelmez” diye anlatılır.