2. Bölüm

* İlim; insan ruhunun, eşyanın (varlığın) hakikâtini nitelik ve nicelikleriyle, cevheri ve zatıyla maddeden mücerret olarak kavrama tasavvurudur.

* En değerli, en yüce bilgi, Allah Bilgisidir. O bilgiye marifetullah denir.

* Cehalet, bedende kalmak; ilim, ruhla kavramaktır.

* Ruh; Cisim, Araz ve Cevher olmak üzere üç kısımdır:

1-   İnsandaki hayvani ruh, latif bir cisimdir. Kalb fanusuna konmuş bir lambadır o. O lambanın ışığı hayat, yağı kan, nuru his ve hareket, harareti şehvet, dumanı gazap, hizmetçisi kuvvettir. Bütün canlılarda vardır.

Hayvani ruh, ilmi kavramaya güç yetiremez. Varlığı, bedene bağlıdır.

2-   Beden  arazdır.

3- İnsandaki cevher olan ruh, Allah’ın kendinden üflediği ruhtur. O ebedidir ölmez. İlimler onunla kavranır. Varlığı bedenle kayıtlı değildir.

* Ruh nurunun açığa çıktığı yer beyin olup, burası ona has bir karargâhtır.

* İlimler şer’i ve akli olmak üzere ikiye ayrılır: Şer’i ilimler Asıl ve Fer diye ikiye ayrılır. Asli ilimler; Tevhid ve Tefsir olmak üzere ikidir. İnsanların felaha ermesi, ahiret korkusundan kurtuluşu ancak Tevhid İlmi ile mümkündür.

* Fer’i ilimler; Hakkullah ve Hakku’l-ibad olarak ikidir. Hakkullah Allah’ın hakkı olan ibadetleri kapsar. Hakku’l-ibad insanın insana karşı vazifelerini, hukuku, örfü, adetleri anlatır.

* Akli ilimler üç aşamada gelişmiştir:

1-   Riyazi ve mantıkî ilimler; Aritmetik –Geometri – Coğrafya - Astromi- Astroloji – Nücum ve musiki.Mantiki ilimler eşyayı tarif ve tanımaya çalışır.

2-   Tabii İlimler; Fizik-Kimya gibi varlığın terkibini keşfetmeye yarayan ilimler.

3- Kelam ilmi; Âlem, yaratılış ve mucize-keramet –melek-şeytan-ulvi varlıklar-uyku ve uyanıklık hallerini inceler. Allah’ın zat ve sıfatları, fiilleri bu bahiste incelenir.

* Tasavvuf İlmi; Sufilerin vakt, semâ, vecd, şek, sekr, mahv, fenâ, velayet, irade kavramları ile şeyh ve müridlerin vasıfları, makamları ve hallerinden bahseder.

* İlim, tahsili iki yolla olur:

1- İnsani Öğrenim: İlim tahsili, ders alma yolu ile olduğu gibi tefekkür ile de elde edilir.

Bazı insanlar eğitimle, bazıları tefekkürle öğrenirler. Eğitim için de tefekkür şarttır. Bedenî ve nefsî sanatlar eğitimle öğrenilir, bunların kompleks haline gelmesi tefekkürle olur.

2- Rabbani Öğrenim:

a)   Vahiyle öğrenmek: Nebi ve Rasüller bu yolla öğrenirler.

b)  İlhamla Öğrenim: Hızır (a.s)’da bulunan Ledün İlmi, hırslarından ve nefsinin şeytani vasıflarından arınan kişilere velayet yolu ile verilir. Hakikâte bu ilimle erilir.

* Ruhun aslını bulması üç yolla olur:

1- Bütün ilimleri tahsil edip, aşk ve şevkle nasiplenmek.

2- Gerçek bir nefs terbiyesi ve sağlam bir öz denetim ile.

3-   Tefekkür ile “Bir anlık tefekkür, altmış senelik nafile ibadetten hayırlıdır” buyurur Rasulullah Efendimiz (s.a.v)

Mehmet DOĞRAMACI
İstanbul - 28.01.2003
asitane1967@yahoo.com
 http://sufizmveinsan.com


Üst Ana sayfa e-mail