eynimiz,
oran olarak vücudumuzun küçük bir bölümünü oluştursa da,
yiyeceklerle alınan enerjinin yüzde yirmisini harcar. Gerekli motor
ve duyusal işlemleri yürütebilmesi açısından,benzin deposundaki
katkı gibi,belirli gıdalar da algılama yeteneğimizi güçlendirir,
verimliliği, düşünme hızını artırıp dikkatimizi daha iyi
vermemizi sağlar. Aşağıda etki alanlarına göre önerilen
yiyecekler, beslenmemizin ağırlık noktasını teşkil etmelidir.
BELLEK
HAVUÇ:
Hafızayı
kuvvetlendirir, çünkü havuç, beyin metabolizmasını
canlandırır. Bir şey ezberlerken ufak bir tabak sıvı yağlı havuç
salatası yiyin.
ANANAS: Tiyatro sanatçılarının ve müzisyenlerin ihtiyacı olan
bir meyvedir. İçinde uzun bir metin ezberleyebilmek için gereken
fazla miktarda C vitaminini bulunur. Ayrıca önemli bir element olan
mangan içerir.
AVOKADO: Kısa süreli bellek içindir. Fazla miktarda yağ asidi vardır.
Yarım avokado yeterlidir.
MUTLULUK
KIRMIZI
BİBER: Ne kadar acı olursa o kadar iyidir. Aroma maddeleri, vücudun
kendi mutluluk hormonu endorphinin salgılanmasını hareketlendirir.
En iyisi çiğ yenmeli.
ÇİLEK:
Stresi giderir. Lifli maddesi mutluluk verir. Dozu, en az 200 gram
olmalıdır.
MUZ: Sırrı, serotonin... Mutlu olmak için
beynimizin bu maddeye ihtiyacı vardır.
ÖĞRENME
LAHANA:
Tiroid bezlerinin aktivitesini yavaşlattığı için sinirliliği
azaltır. Daha stressiz öğrenilir
LİMON: C vitamininden dolayı canlandırır, algılama yeteneğini
artırır.
YABAN MERSİNİ: Uzun süreli bir öğrenmede ideal bir meyvedir.
Beynin kanla daha iyi beslenmesini sağlar.
DİKKÂT
KARİDES:
Beyin besinidir. Vücuda, çok önemli olan omega 3 yağ asitlerini
sağlar. Dikkât verme süresini daha uzatır.
SOĞAN: Aşırı yıpranmaya, fiziksel yorgunluğa karşı kullanılabilir.
Kanı sulandırır; beyin, oksijeni daha iyi alır.
CEVİZ, FINDIK, FISTIK: Konferanslarda, konserlerde, uzun araba
yolculuklarında, sinirleri kuvvetlendirirken, beyindeki haber alma
maddelerinin oluşumunu hareketlendirirler.
YARATICILIK
ZENCEFİL:
İçindeki maddeler, beynin yeni fikirler üretmesini sağlar. Kan
sulandığı için vücutta daha serbest akar, beyin oksijenle
beslenir.
KİMYON: İnsanın aklına birden bir fikir getirir. İçerdiği uçucu
yağlar bütün sinir sistemini uyarır, ancak yaratıcı düşünce
şartıyla... Aniden bir fikre, bir buluşa ihtiyacı olan, kimyon çayı
içmelidir (bir fincana iki tatlı kaşığı dolusu kimyonla).
STRESE
KARŞI
Gerginsek
ne yaparız? Bir fincan kahve veya kola içeriz. Bu da yetmezse, çikolata
ve hamburger yeriz. Böylece, daha fazla strese gireriz. Besleyici
maddelerin eksikliği, çok miktarda kafein ve şeker sinirleri iyice
bozar, dahası vücudun savunma sistemini, direncini zayıflatır. Doğru
bir beslenme, sıkıntılı dönemlerin üstesinden gelmemizde yardımcı
olacaktır. Bunun için de yanlış alışkanlıklarımızı değiştirmemiz
gerekecektir.
1.
Kahvaltı etmeden dışarı
çıkmayın.
Sabahları enerji depomuz boştur, beyinin akaryakıtı yoktur. Bu yüzden,
yataktan kalkınca biraz hassas, alıngan, sinirli ve dikkatsiz olmamıza
şaşırmamalı. Okul çocukları üzerinde yapılan bir araştırmada,
iyi kahvaltı edenlerin daha verimli oldukları ortaya çıkmıştır.
Kahvaltıda karbonhidrat ile protein doğru bir karışımdır.
2.
Kahveyi azaltın.
Sabahları bir ,iki fincan kahve, uyku sersemliğinizi gidermede yardımcı
olur. Fazlası ise, sadece kalp çarpıntısına ve huzursuzluğa,
sonraları da uykusuzluğa yol açmakla kalmayıp hassas insanlarda
korku ve endişeye
neden olur. Kolalı içecekler de kafein içerir.
3.
Çikolata yerine,
meyve yiyin. Arada
bir yenen çikolataya diyeceğimiz yok. Fakat fazla miktarda şeker,
kan şekerini altüst eder. Şeker miktarı önce artar, sonra hemen düşer.
Sonuçta yorgunluk ve tatlılara karşı istek ortaya çıkar. Buna
karşılık meyve veya kepek, çavdar ürünleri organizma tarafından
daha yavaş enerjiye dönüştürülür, kan şekerinin dengesi
bozulmaz.
4.
Sık sık bir şeyler
atıştırın. Büyük
porsiyonlu ve yağlı yemekler hemen hemen uyku ilacı etkisi yapar.
Fazla yağ ayrıca bağışıklık sistemini zayıflatır. Fakat günde
bir çok defa yenen birkaç lokmalık bir şey enerjiyi aynı düzeyde
tutar.
5.
Alkolün olumsuz
etkisi. Çok fazla
alkol, acısını ertesi sabah sadece baş ağrısı ile değil,
unutkan ve dikkatsiz hâle getirmekle de çıkarır.
6.
Sinir
besinleri. Önemli
anti-stres maddeleri mineral olarak kalsiyum (süt ürünlerinde, yeşil
sebzelerde) ve magnezyumdur (kepek, çavdar, baklagiller, bal kabağı
ve ayçiçeği çekirdeği). B vitaminleri grubu aynı zamanda sinir
vitaminleri olarak adlandırılır. B vitaminleri ette, balıkta,
kepek çavdar ürünlerinde ve koyu yeşil sebzelerde bulunur. Şunu
da aklınızdan çıkarmamalısınız; stres, vitamin ve minerallere
ihtiyacı arttırır. Bunun stratejisi ise, bol miktarda antioksidan
vitaminler, yani C, E, beta-karoten vitaminleri ve selenyum almaktır.
Pratik olarak günde beş kere ufak porsiyonlar halinde meyve veya
sebze yemek, her gün zeytinyağı soslu salata ile yulaf ezmesi veya
kepek ya da çavdar ekmeği yemektir. Selenyum,
kepek ve çavdarın dışında balıkta da bulunur.
Listeyi
gözden geçirdiğinizde, bu tür bir beslenme ile kilo probleminin de
olmayacağını görebilirsiniz. Tanımlananlara uymak, alışkanlıklarımızı
terk etmek, damak tadımızı değiştirmek, ortam şartlarını
ayarlayabilmek zor olsa da, elimizden geleni “kendimiz için”
yapmalıyız.
Haydi
hemen bugün!...
Ahmet
F. Yüksel
& Dr. Işıl Yurdaışık
http://afyuksel.com
15.09.2000
|