|
 
Yeryüzünde
evrimin son halkasını oluşturan homosapienlerin bedeni, adeta
biyokimyasal bir fabrika gibi çalışır. Vücudumuzda bir günde
binden fazla farklı kimyasal reaksiyon gerçekleşir. Bu
reaksiyonlarda meydana gelecek en ufak aksaklık bile, hayati
fonksiyonların son bulmasına veya kalıcı hastalıklara neden
olabilir. Bugün kesin
olan bir gerçek şu ki, vücuttaki bütün bu biyokimyasal
faaliyetler beynin devamlılığını sağlaması içindir.
Bu yüzden gerçek ölüm, beyin ölümünün gerçekleşmesi
ile mümkün olur. Nitekim, on sene bitkisel yaşamda kaldıktan
sonra yaşama dönenler tıp literatürüne geçmiştir.
Evrimine
devam eden insanın karşılaştığı bazı fiziksel rahatsızlıkların
sebebi, vücudumuzun modern çevre şartlarına uyumu ile de açıklanmaktadır.
Bununla birlikte, karaciğerin durumunun insanı fizyolojik
olarak bütün yönleriyle etkilediği malum bir gerçek.
Konunun öneminden dolayı Karaciğerimiz ile ilgili olarak bir
yazı düzenlemek istedim. Bu yazıda Amerika Karaciğer Vakfı’nın yayımladığı, Karaciğeri Sevmenin Elli Yolu
başlıklı yazıyı kaynak alarak konuya değineceğim.
Karaciğerimizi
Tanıyalım!
·
Karaciğerimiz vücudumuzdaki en ağır organımızdır;
yaklaşık ağırlığı 1350 gramdır.
·
Karnımızın sağ üst kısmında, alt kaburgamızın
altındadır. İnce bağırsaklara saf kanallarıyla bağlıdır.
Karaciğerde üretilen safra bu kanallardan bağırsaklara taşınır.
·
Karaciğer adeta bir kimya fabrikası gibi çalışır.
Karaciğerin fonksiyonları arasında proteinler, safra, kan pıhtı
faktörleri, ve binden fazla enzimin üretimi yer alır. Ayrıca
kolestrolün metabolizması, kan şekeri seviyesinin normal değerde
tutulması, bazı hormonların düzenlenmesi ve alkol dahil ilaçların
ve zehirli maddelerin detoksifikasyonu (arındırılması) hep
karaciğerin fonksiyonları arasındadır.
Karaciğere
zararlı bazı etkiler şöyle sıralanmaktadır:
·
Gereksiz ilaç
tedavisinden kaçının, aşırı miktarda alınan kimyasallar
(ilaç da bir kimyasaldır) zararlıdır.
·
Doktorunuzun tavsiyesi dışında, farklı ilaçları
birlikte almayın. İlaçlarının birlikte alınması ile oluşacak
karışım vücutta zararlı zehirli maddelerin oluşumuna sebep
olabilir.
·
Yoldaki
tezgâhlarda, reçetesiz satılan ilaçların kullanımı vücutta
kalıcı hasarlara sebep olabilir.
İlaçları doktor tavsiyesi ve kontrolünde alın.
·
Kendinizi alkole boğmayın, bira, şarap ve likör vb.
alkollü içecekler karaciğere zararlıdır. Alkolün
karaciğerdeki biyokimyasal prosesler neticesinde bu
organa yaptığı etkiler oldukça tahrip edicidir. Ayrıca bir
karaciğer hastalığı olan siroz da aşırı alkol kullanımı
ile bağlantılıdır.
·
Alkollü içecekleri ilaçlarla birlikte kesinlikle almayın.
·
Böcek ilaçları, sprey boyalar ve püskürtülerek
kullanılan diğer kimyasallar karaciğere zararlıdır. Kullanırken
teneffüs etmeyin. Ayrıca, bunların cildinize temasından da
sakının.
·
Hepatit B ve C, kronik karaciğer hastalıklarına sebep
olur. (Daha fazla bilgi için şu adrese bakın: http://www.gulizk.com/tip/hepatit.html
)
Beslenmemizi
mutlaka kontrol edelim!
Yediğimiz
her şeyin karaciğerimizden geçtiğini unutmayın!
Beslememize, yediğimiz içtiğimiz her şeyi kontrol altına
almalıyız; çünkü yediklerimiz karaciğerimizi direk
etkilemektedir. Beslenmemizde karaciğerimizi sağlıklı tutmanın
en önemli noktalarını şu şekilde özetleyebiliriz:
·
Dengeli beslenme ve besin değeri
kavramlarını iyi anlayıp uygulayalım. Eğer dört ana
besin gurubundan beslememizi düzenlersek, vücudumuz için
gerekli besinleri almış oluruz.
·
Kızartma ve yağlı yiyecekleri azaltalım. Doktorlar
safra kesesi ile ilgili hastalık riskinin yağlı ve kolestrolü
yüksek gıdalardan uzak durarak azaltılabileceği kanaatinde.
·
Tuzlu, konserve ve füme olarak hazırlanmış
yiyecekleri en az düzeye indirelim. Tuz miktarına mutlaka dikkât
edelim. Tuz yerine, diğer tat verici limon, soğan, sirke, sarımsak,
baharat, kekik vb şeyleri kullanalım.
Hatırlayalım
!
·
Et balık ve kümes
hayvanları; Protein, vitamin A, iron, vitamin B12, B1, lif içerir.
·
Ekmek ve tahıl ürünleri; karbonhidrat, B vitaminleri,
demir, lif içerir.
·
Meyve ve Sebzeler; vitamin A, C, demir, lif ve folasin içerir.
·
Süt ve süt ürünleri, kalsiyum ve A, B,D,
vitaminlerini içerir.
Beslenmede
diğer önemli hususlar!
·
Lifli gıdalar
ile yapılan beslenme sizi sağlıklı tutacaktır. Lifli gıda
alımını artıralım. Örnek olarak taze sebze, meyve, tahıl
ürünleri, pirinç verebiliriz.
·
Unutmayın ki tatlılar, aperatifler ve içecekler, yüksek
kalori, tatlandırıcı ve muhtemelen yağ içerir. Bunların
yerine taze meyve yiyelim!
·
Kilonuzu ideal kilo civarında tutun. Safra kesesi rahatsızlıkları
ile ve şişmanlık arasında direkt bir bağlantılı vardır.
·
Eğer zayıflamak için rejim yapıyorsanız, mutlaka
gerekli vitamin ve mineralleri alın.
·
Mutlaka hafif de olsa hafta iki üç gün spor yapın.
Belirtiler:
Karaciğer
ile ilgili problemlerin sebepleri neler olabilir? Aşağıdaki
maddeler bir karaciğer rahatsızlığının habercisi olabilir.
Eğer belirtiler mevcut ise bir doktora başvurunuz.
·
Ciltte veya gözlerde
sararma.
·
Karında şişkinlik, şiddetli karın ağrıları.
·
Uzun süren deri
kaşıntıları
·
Koyu renkte idrar, kanlı veya katran rengi dışkı.
·
Kronik yorgunluk, bulantı ve iştah kaybı
Sağlığımızla
ilgili yazılarla hemen her gün gazetelerde, dergilerde karşılaşıyoruz;
ancak sağlığımıza ne kadar dikkât ettiğimizi tekrar
sorgulamamız gerektiği bir gerçek. Beslenmemizin sağlığımızı
direkt etkilediği ve sağlıklı bir yaşam için ağzımıza
koyduklarımıza iki defa düşünmemiz gerektiğini unutmayalım.
Hepimize sağlıklı zinde günler diliyorum.
Turhan Doğan
turhandogan@yahoo.com
Tokyo - 08.02.2003
http://gulizk.com
|
