KURANI KERİMDE MUTLAK İRADE

Yüce kitabımız Kuranı Kerim’de sıklıkla ifade buyrulan hususlardan biri de varlık aleminde
                her an hükmü geçerli olan ve iradesi tecelli eden Allah’ın her şey üzerindeki mutlak tasarruf yetkisidir.Mülkün sahibi olması hasebiyle mülkünde her an DİLEDİĞİ gibi tasarruf etmektedir.Şeriksiz nüfuziyeti dolayısıyla da yaptıklarından sual sorulması imkansızdır.
                                Bu yazımızda inşaallah elimizden geldiği kadarıyla Allah’ın mutlak iradesiyle
                alakalı İlahi beyanlarını derleyip sizlere aksettirmeye çalışacağız.Şüphesiz ki yegâne irade
                sahibi Allah’tır.Bu gerçekten bigâne kalmak ise iz'an ve insaf düsturlarına sığmaz.Gerçekte mutlak irade noktasında,dileme yetkisinin kimde olması gerektiği hususunu ilgili ayet
                örneklerini incelediğiniz de inanıyorum ki sizler de kanaat getireceksiniz.Şimdi Kuran ne
                söylüyor kulak verelim:
                              İNSAN SURESİ29-31
                " İşte bu bir ikazdır.Dileyen Rabbine bir yol edinir.Bununla birlikte siz DİLEYEMEZSİNİZ.
                  DİLEYEN sadece Allah’tır.Allah DİLEDİĞİNİ rahmeti içine koyar."(1)
                             BURUC 16
                " Allah DİLEDİĞİ fiilleri ortaya koyan fa'alün lima yüriddir."
                             ALİ İMRAN 26-27
                " Ey mülkün sahibi Allahım! DİLEDİĞİNE mülkü verirsin, DİLEDİĞİNDEN mülkü çeker alırsın.
                  DİLEDİĞİNİ aziz eder,DİLEDİĞİNİ zelil kılarsın.Hayır yalnız senin elindedir.DİLEDİĞİNE
                  hesapsız rızık verirsin."
                            ŞURA 13
                " Allah DİLEDİĞİNİ kendine seçer."
                            BAKARA 20
                " Allah DİLESEYDİ elbette elbette işitmelerine de görmelerini de alıverirdi."
                            BAKARA 105
                " Allah ise rahmetiyle imtiyazı DİLEDİĞİNE bahşeder."
                            YASİN 82
                " O'nun emri bir şeyi DİLEDİĞİNDE sadece ol der oluverir."
                            BAKARA 212-213
                " Allah DİLEDİĞİNE hesapsız nimet verir.Allah DİLEDİĞİNİ sıratı müstakime hidayet buyurur.(yönlendirir iletir)"
                            BAKARA 220
               " Eğer Allah DİLESEYDİ sizi mutlaka lanetine uğratırdı.Şüphesiz ki Allah Azizül Hakimdir."
                            BAKARA 247
               " Allah mülkü DİLEDİĞİNE verir."
                            BAKARA 251
               " Davud Calutu öldürdü.Allah kendisine mülk ve hikmet verdi ve daha DİLEDİĞİNDEN ona
                 bildirerek talim etti."
                            BAKARA 253
              " Biz Rasullerin bazılarını bazılarından efdal kıldık.Eğer Allah DİLESEYDİ bunların arkasındaki
                ümmetler kendilerine o beyyineler(beyan ayetleri) geldikten sonra birbirlerinin kanına
                girmezlerdi.Velakin Allah DİLEDİĞİNİ yapar."
                           BAKARA 255
             " Allah onların önlerindekini ve arkalarındakini bilir.Onlar ise O'nun DİLEDİĞİ kadarından başka
               hiçbir şeyi kavrayamazlar."
                           BAKARA 261
            " Allah DİLEDİĞİNE kat kat fazlasıyla verir."
                           BAKARA 269
            " Allah DİLEDİĞİNE hikmet verir."
                           BAKARA 272
            " Allah DİLEDİĞİNE hidayet eder."
                           BAKARA 284
            " Allah DİLEDİĞİNE mağfiret eder.DİLEDİĞİNE azab eder."
                           ALİ İMRAN 6
            " Rahimlerde sizi DİLEDİĞİ keyfiyette tasvir eden O'dur."
                           ALİ İMRAN 40
            " Allah DİLEDİĞİNİ yapar."
                           ALİ İMRAN 47
            " Allah neyi DİLERSE yaratır.O bir emri muradedince(dileyince) sadece ol der oluverir."
                           ALİ İMRAN 73-74
            " Doğrusu fazl Allah’ın elindedir.Onu DİLEDİĞİNE verir.Rahmetiyle imtiyazı DİLEDİĞİNE
              bahşeder."
                          ALİ İMRAN 179
            " Allah Rasullerinden DİLEDİĞİNİ seçer."
                          NİSA 49
            " Bakmaz mısın şu nefislerini tezkiye edip duranlara.! Hayır! YALNIZ ALLAH DİLEDİĞİNİ
              tezkiye eder."
                         NİSA 90
            " Allah DİLESEYDİ bunları üzerinize musallat ederdi."
                         MAİDE 17
            " Allah DİLEDİĞİNİ yaratır.."
                        MAİDE 48
            " Allah DİLESEYDİ hepinizi tekbir ümmet kılardı."
                        KASAS 56
            " Sen sevdiğin kimseyi hidayete erdiremezsin.Ancak Allah DİLEDİĞİNE hidayet verir ve hidayete erecekleri o daha iyi bilir."
                        ENAM 35
            " Allah DİLESEYDİ elbette onları hidayet üzere toplardı.O halde sakın cahillerden olma!"
                        ENAM 88
            " İşte o hidayet yolu Allah hüdasıdır.O kullarından DİLEDİĞİNE hidayet eder."
                        ENAM 111
           " ...Yine ihtimal yok ki iman edecek değillerdir;meğer ki sadece Allah DİLEMİŞ olsun."
                        ENAM 125
           "  Allah her kimi hidayetine erdirmeyi DİLERSE İslam’a sinesini açar.Her kimi de dalalette
              bırakmayı DİLERSE onun da kalbini daraltır."
                       ENAM 128
           " ... Buyrulacak ki Ateş ikametgahınız.Allah’ın DİLEDİKLERİ dışında hepiniz oradasınız."
                      ENAM 133
           " Rabbin Gani,merhametli.Yoksa DİLERSE sizi ortadan kaldırır,arkanızdan yerinize DİLEDİĞİNİ
             getirir."
                     ENAM 137
           " Müşriklerden çoğuna evlatlarını öldürmeyi,o taptıkları şerikler iyi bir şeymiş gibi gösterdi.
             Allah DİLESEYDİ bunu yapamazlardı."
                     ENAM 149
           " İşte size apaçık,sağlam bir delil Allah’tan.EVET O DİLESEYDİ SİZE HEP BİRDEN HİDAYET
             EDERDİ."
                     ARAF 100
           " Eğer DİLEMİŞ olsaydık onların günahlarını başlarına çarpardık."
                     ARAF 155-156
           " Bir de Musa kavminden yetmiş er seçmişti.Vakta ki bunları o sarsıntı yakaladı.Rabbim dedi.
             DİLESEYDİN bunları ve beni daha evvel helak edersin.Şimdi bizleri içimizdeki sefihler yüzün-
             den helak mı edeceksin? O sırf senin fitnen.Sen bununla DİLEDİĞİNİ dalalette bırakır,
             DİLEDİĞİNE hidayet kılarsın."
                     ARAF 188
           " De ki: Ben kendime Allah’ın DİLEDİĞİNDEN başka bir menfaate de malik değilim,bir zarar
             vermeye de.."
                     TEVBE 15
           " Allah DİLEDİĞİNE tevbe de nasip eder"
                     YUNUS 25
           " ALLAH darusselama davet eder.DİLEDİĞİNİ de sıratı müstakime hidayet eder"
                     YUNUS 49
           " De ki: Ben kendi kendime Allah’ın DİLEDİĞİNDEN başka ne bir menfaate ne de bir zarara
             malik değilim."
                     YUNUS107
           " Eğer Allah sana bir keder verirse onu O'ndan başka keşfedecek (açacak,giderecek) yoktur.
             O sana fazlından bir hayır DİLERSE o vakit de O'NUN fazlını reddedecek yoktur.O onu
             kullarından DİLEDİĞİNE nasip eder."
                     HUD 107-108
           " Sadece Rabbinin DİLEDİĞİ şakiler (cehennem ehli) orada daimi kalacaklar.Çünki Rabbin
             DİLEDİĞİNİ yapandır.Sadece Rabbinin DİLEDİĞİ saidler (cennet ehli) samavat ve yer durdukça cennettedirler."(2)
                    HUD 118
          " Hem Rabbin DİLESEYDİ elbette bütün insanları tek bir ümmet yapardı."
                    YUSUF 76
          " ...Yusuf için böyle bir tedbir yaptık.Melikin dininde (ceza sisteminde) kardeşini almasına çare
            yoktu.Lakin Allah’ın DİLEMESİ BAŞKA.Biz DİLEDİĞİMİZİ DERECELERLE YÜKSELTİRİZ."
                    RAD 11
         " Allah bir kavme kötülük DİLEDİĞİNDE onun reddine çare bulunmaz."
                    RAD 13
         " Allah saikalar(yıldırımlar) gönderir de onunla DİLEDİĞİNİ çarpar."
                    RAD 26-27
         " Allah DİLEDİĞİ kimseye rızkı genişletir,daraltır da.De ki: Allah DİLEDİĞİ kimseyi şaşırtıyor,kim
           de gönül verirse hidayet buyuruyor."
                    RAD 31
         " ... İman edenler kâfirlerden ümidi kesip anlamadılar mı ki Allah DİLESEYDİ elbette insanların
              hepsine hidayet ederdi."
                    RAD 39
         " Allah DİLEDİĞİNİ MAHV VE İSPAT EDER.DİLEDİĞİNİ hidayete erdirir."
                    İBRAHİM 4
         " Allah DİLEDİĞİNİ DALALETTE BIRAKIR.DİLEDİĞİNİ DE hidayete erdirir."
                    İBRAHİM 19-20
         " Görmedin mi Allah gökleri ve yeri Hak ile yaratmış.DİLERSE sizi giderir ve yepyeni yaratışla
           açığa çıkar.Allah’a göre bu ehemmiyetli bir şey değildir."
                    İBRAHİM 27
         " Allah ne DİLERSE yapar."
                    NAHL 9
         " Yolu doğrultmak da Allah’a aittir,ondan sapanı da var.Bununla birlikte Allah DİLESEYDİ hepinizi hidayette kılardı."
                   NAHL 37
        " Sen onların hidayet bulmalarına haris(düşkün)isen bil ki herhalde Allah dalalette bırakacağı
          kimselere hidayet vermez.Onların yardımcıları da olmaz."
                  NAHL 93
        " Allah DİLESEYDİ elbette hepinizi bir tek ümmet yapardı velakin O DİLEDİĞİNE dalalet,DİLEDİĞİNE hidayet buyurur."
                 İSRA 30
        " Rabbin DİLEDİĞİNE hem rızkı genişletir hem de sıkar."
                 İSRA 54
        " Rabbiniz sizi daha çok bilir.DİLERSE size merhamet buyurur,DİLERSE azab eder.Seni de üzerlerine vekil göndermedik!!"
                İSRA 56
       " Celalim hakkı için DİLERSEK sana vahyettiğimizi de tamamen gideriveririz.Sonra bize karşı
         kendine bir vekil de bulamazsın."
               İSRA 97
       " Ve her kime Allah hidayet verirse işte o hidayete ermiştir.Her kimi de saptırırsa artık onun
          için O'NDAN BAŞKA VELİ BULAMAZSIN."
               KEHF 23
       " Hiçbir şey için DE Allah’ın DİLEMESİNE bağlamaksızın, Ben bunu muhakkak yaparım, deme."
               ENBİYA 9
       " DİLEDİKLERİMİZİ necata çıkartıp müsrifleri helak ederiz."
               HACC 14
       " Şüphesiz ki, Allah ne DİLERSE yapar."
               HACC 16
       " Ve işte biz onu böyle açık,anlaşılır ayetler olarak inzal ettik ve çünkü Allah DİLEDİĞİNE hidayet eder."
              HACC 18
       " Her kimi Allah zelil ederse artık ona ikram edecek yoktur.Şüphesiz Allah ne DİLERSE yapar."
              NUR 21
       " Allah’ın fazlı rahmeti olmasaydı hiçbiriniz asla temize çıkamazdı.Lakin Allah DİLEDİĞİNİ temize
         çıkarır."
              NUR 35
       " Allah DİLEDİĞİNİ Nuruna hidayet buyurur(iletir)"
              NUR 43
       " ...O yağmuru DİLEDİĞİNE isabet ettiriyor,DİLEDİĞİNDEN bertaraf ediyor.
              NUR 45-46
       " Allah ne DİLERSE yaratır.Hakikat Allah her şeye Kadir,çok Kadir."
              FURKAN 51
       " DİLESEYDİK, elbette her köyde bir nezir(uyarıcı) ba'sederdik(gönderirdik."
              ŞURA 3-4
       " Sen adeta kendine kıyacaksın mümin olmayacaklar diye.DİLERSEK üzerlerine semadan bir
         ayet indiririz de ona boyunları eğilirdi."
              KASAS 68
       " Rabbin DİLEDİĞİNİ yaratır ve ihtiyar eder (seçer).Muhayyerlik(seçme hakkı) onların değildir.
             ANKEBUT 21
       " Allah her şeye Kadirdir.DİLEDİĞİNE azab eder,dilediğine de rahmet."
              RUM 5
       " Allah kimi DİLERSE muzaffer kılar.."
              SECDE 13
       " Eğer DİLEMİŞ olsaydık her nefse hidayetini verirdik.Velakin benden şu söz hak oldu:Elbette
          ve elbette cehennemi bütün insanlarla ve cinlerle dolduracağım."
              AHZAB 17
       " De ki: Kimin haddine ki sizi Allah’tan saklasın.Şayet size bir felaket DİLERSE yahut size bir
         rahmet DİLERSE Allah’tan başka kendilerine bir Veli de bulamazlar bir nasir de."
              SEBE 9
       " DİLERSEK kendilerini yere geçiriveririz, yahut üzerlerine parçalar düşürüveririz."
              FATIR 8
       " Şüphe yok ki Allah DİLEDİĞİNİ şaşırtır.DİLEDİĞİNE de hidayet eder."
              Fatır 16-17
       " Allah DİLERSE sizi giderir ve yeni bir halk getirir."
              YASİN 41
       " DİLERSEK onları denize gark eder ve boğarız.."
              ŞURA 24
       " Allah DİLERSE senin de kalbini üstünden mühürleyiverir (bilincini körleştirir)"
              ŞURA 49
       " Bütün göklerin ve yerin mülkü Allah’ındır.DİLEDİĞİNİ yaratır,DİLEDİĞİ kimselere dişiler bahşeder,DİLEDİĞİNE de erkek.Yahut da onları ikiz yapar.DİLEDİĞİNİ de kısır bırakır."
              ŞURA 51-52
       " RASUL GÖNDERİP İZNİYLE  ONA DİLEDİĞİNİ VAHYETTİRİR.BİZ KURANI BİR NUR KILDIK.
         ONUNLA KULLARIMIZDAN DİLEDİĞİMİZE HİDAYET EDECEĞİZ."
Bunca Ayeti Kerime Mutlak İradeyi vurgularken bazı insanların DİLEME yetkisini
        insana vermesi gerçekten düşündürücüdür.Yazımızı bir dua ile bitirelim:
                          " EY HER AN DİLEDİĞİNİ YAPAN MÜRİD! EY YARATTIKLARININ HER BİRİNİ
        DİLEDİKLERİNİ ORTAYA KOYMAK ÜZERE YARATAN HALIKI ZÜLCELAL.MUTLAK GERÇEĞİ
        BİZLERE İDRAK ETTİR. ŞÜPHESİZ Kİ SEN DİLEDİĞİNİ YAPANSIN."
                                                                                                    Nazım AKPINAR

      DİPNOT (1): İlgili Ayette, insanda ve diğer tüm birimlerde açığa çıkan iradenin gerçekte
       Allah’ın iradesi olduğuna işaret edilmiştir.
      DİPNOT (2):  İlgili Ayette Saadet ve Şekavet ehlinin ezeli takdirin gereği olarak akibetleri  ifade edilmiştir.


Nazım AKPINAR
İstanbul -12.05.2005
http://sufizmveinsan.com


Üst Ana sayfa e-mail