Aşağıdaki belirtilerden en az
dördünün varlığı ile genç erişkinlik döneminde başlayan ,
devamlı suretle kendini belli eden toplumsal ilişkilerden kopma
ve kalabalık ortamlarda kısıtlı bir duygu ifadesinin olduğu bir
kişilik sorunudur:
1-Ailenin bir üyesi gibi davranamama, yakın ilişkiye girmeme ya
da girmekten zevk almama, 1-2 kişiden fazla yakın ilişkileri
yoktur.
2-Çoğunlukla tek bir etkinlikle uğraşmayı yeğlerler
3-Başkalarıyla cinsel deneyim yasamaya ilgi ya yoktur ya da çok
azdır
4-Genelde aktivitelerden zevk almaz , alsa bile çok az
etkinlikten zevk alır
5-Birinci derece akrabaları haricinde yakın arkadaşları ya da
sırlarını paylaştıkları dostları yoktur
6-Başkalarının kendilerine yönelttikleri övgü ya da eleştirilere
karsı ilgisiz görünürler
7-Duygusal olarak soğuk, uzak, monoton bir duygulanım
gösterirler. Sıcaklık ve sevecenlik hissi uyandırmazlar.
Bu grup kişiliğin asal özelliği sosyal ilişkilerden uzaklaşma ve
başkaları ile birlikteyken duygu ifadelerindeki kısıtlılığıdır.
Kendi baslarına vakit geçirmeyi tercih ederler.
Başkaları ile irtibat gerektirmeyen tek bir uğraş ya da
etkinlikle uğraşırlar (bilgisayar, matematik oyunları,
astronomi, bulmacalar,yap-boz oyunları,pul koleksiyonu gibi
soyut,mekanik islerle uğraşırlar. Sosyal hayatin gerektirdiği
bazı durumlara beklenen uygun karşılıkları veremezler.
Toplumsal becerilerden uzak, içine kapanık kişiler olarak
yasarlar. Karsılaşmalar esnasında gülümseme, tokalaşma, basla
selamlama gibi davranışlar nadirdir.Üzerlerine gidilip,
kışkırtılsalar bile öfke ve gerginliklerini göstermekte güçlük
çekerler. Hayatları amaçsız, rüzgarda sürüklenen bir yaprak gibi
görünebilir.Genellikle evlenmezler.Ailelerine bağımlı olarak
hayatlarını sürdürebilirler. Yoğun stres altında çok kısa sure
ile psikotik bir donem yasayabilirler.
Görülme oranı:
Genel nüfusun %0.5-7 'sinde bulunmaktadır.Erkeklerde kadınlara
oranla daha çok görülmektedir.
Rahatsızlığın oluşma sebepleri:
Erken çocukluk döneminde soğuk, ihmalkar, tatmin edici olmayan
ilişkiler yasayan çocuklarda ileri dönemlerde ilişki ve kişiler
arası bağlantıların önemli ya da gerekli olmadığı seklinde bir
düşünce tarzı gelişimi ile ilişkili olduğu düşünülmektedir.
Eşlik edebilen psikiyatrik
bozukluklar:
-Majör depresyon
-Distimi
-Sosyal fobi
-Agorafobi
-Kişilik bozuklukları (sizotipal, paranoid, çekingen k.b. ile)
Çocukluk cağında görünümü:
Yalnız başınalık, benzer yastakilerle arkadaşlığında bozukluk,
derslerinde düşüklük ile belirebilir.
Tedavi:
Kişilerin kendileri nadiren başvurmaktadırlar. Genellikle
yakınları tarafından tedaviye getirmektedirler. Bireysel terapi
yanında grup terapilerinden de yararlanabilirler
İstanbul - 22.04.2006
http://sufizmveinsan.com
Psikiyatrist.
Net Sitesinden Alınmıştır
|