|
“Okula
gitmem neden gerekiyor babacığım?..” İşte her şeyi sorgulayan bu çocuk, ileride büyük bilimsel atılımların yanı sıra özentisiz, erdemli bilge kişiliğiyle de tüm dünyanın ilgi odağı olacaktı. Albert Einstein, Almanya’nın Ulm kentinde dünyaya geldi. Musevi kökenli ailesi, kültürel etkinliklerle zengin bir yaşam içindeyken, onun ilk yıllardaki gelişimi kaygı vericiydi. İçine kapanık, arkadaşlarının arasına katılmaktan hoşlanmayan bu çocuk, özellikle konuşmasındaki gecikmeyle aileyi telaşa düşürmüştü. Mühendis amcasının yakın ilgisi olmasa, öğreniminden tümüyle vazgeçecekti. Ama, özellikle, Geometri ilgisini çekmişti. Daha sonraları; “Geometrinin büyüsüne girmeyen kimsenin, kuramsal bilimde atılım yapması beklenmemeli” diyordu. Takvimler 1905 yılını gösteriyordu ; Bern’de
imtiyazlar dairesinde görevli bir genç adam vardı. Henüz yirmi altı
yaşındaydı... Zorluklarla
geçen tahsil hayatı geride kaldığında, hayata bakış açısıyla
dünya çapında bir şöhrete ulaşmıştı. “Mekân
dediğimiz şey, hariçte mevcut değildir. Bizim mekânda idrak ettiğimiz
nesneler, aslında mevcudatın öz yapısından dış yapısına,
yahut, dış yapısından öz yapısına doğru dizilme içinde bir bütündür
ve zaman dahi bu diziliş içinde yer alan, birini ötekine göre kıyaslama
metodundan başka bir şey değildir...” Aslında, bizim şu anda gördüğümüz nesnelerin veya boşluk diye algıladıklarımızın atom altı düzeyde birbirinden hiçbir farkı yoktur ve sınırla birbirinden ayrılmış da değildir. Bu, Tümel, sınırsız bir bütünlüğün varlığını da kanıtlar. Mistik eserlerde vurgulanan “Evren bilinçli ve canlı bir yapıdır; beş duyu kayıtlarıyla algılanan alemler gerçekte hayaldir” sözü, yıllarca evvel kendi hakikâtini bilen kişilerce tespit edilmiştir. Einstein, bir nesnenin kütlesinin, belirli bir enerjiye eşdeğer olduğunu E=mc^2 şeklinde formüle etti. Bu formül, aynı zamanda o nesnenin durağan bir yapı olarak algılanamayacağının ispatıydı. Yani madde değil, Evrensel Enerjinin varlığı söz konusuydu. Nükleer fisyon ve füzyon süreçlerinde çok büyük miktarda enerjinin serbest kalması da kütle ile enerjinin eşdeğerliliğini açık bir şekilde ortaya koymaktadır.(*1) Bunun en iyi örneği Hiroşima’ya atılan atom bombasıdır.6 gramlık bombanın patlamasıyla 1 gramlık madde kaybı olmuş,sonuçta 10^21 erglik muazzam bir enerji oluşmuştur Genel görecelik kuramı ile, uzayın yapısının matematiksel tanımını yapan Einstein, Evrenin sürekli uzay ile zamandan oluştuğunu ve karmaşık dört boyutlu bir eğri biçiminde olduğunu öne sürerken tahmin edilemeyecek güç düşüncelere yol açtı. “Uzay; artık düzlem değil , içinde barındırdığı cisimlerden etkilenerek kavisleşen bir yapıdır.” Bütün deneylerin onayladığı gibi Einstein’ın evreni; eğilmiş bir uzay ile geometrik düzeni değiştiren bir çekimi, boyut ve kütlenin değişebilirliğini, farklı hızlarda hareket edenler için zamanın aynı hızda geçmediğini, kısaca ,hiçbir şeyin göründüğü gibi olmadığını göstermektedir. (*2) Bunun açık anlamı ise, “zamanın mekâna ve hıza bağlı olarak değiştiğidir. Mutlak akan bir zaman düşünülemez; yalnızca bulunduğu mekâna ve hıza göre, kişinin zamanından bahsedilebilir. Örnek vermek gerekirse, Güneşte zaman daha ağır geçer. Işık hızına bizden daha yakın hızda hareket eden varlıklar için de zaman daha yavaş akacaktır.” Rölativite teorisini denemek için, 1972’de iki Amerikalı araştırmacı, jet uçağıyla dünya çevresinde bir tur attı. Uçağa konan süper duyarlı dört atom saatinin, uçuş sırasında yeryüzündeki sabit saatlere göre 50 nanosaniye geri kaldığı gözlemlendi. (1 nanosaniye; milyarda 1 saniye demektir. Fakat ; bir jet uçağının hızı da ışık hızına oranla, yok denecek kadar azdır. Jet uçağı, saatte 1800 Km. yol alsa, saniyedeki hızı 0.5 km.’dir. Işığınki ise, 300.000 km.’dir) Bu kadar düşük hızların bile zamanı yavaşlatmaya yettiği görüldüğünde, teorinin haklılığı açık seçik olarak ortaya çıkıyordu. Birçok bilim adamı Einstein’in çalışmalarını “anlaşılmaz ve inanılmaz” diye nitelendirirken, kuramları matematik açısından izleyenler dahi, böylesine ters düşen sonuçları kabul etmeye yanaşmadılar. Teorileri sınamak için pek çok deney yapıldı. Bunlar son derece pahalı ve yorucuydu, inanılmaz derecede duyarlılık gerektiriyordu. Ama, üç çeyrek yüzyılı aşkın süredir testten geçirilen İzafiyet Teorileri, her defasında gözlemlerle çok büyük ölçüde uyum sağlamıştır. Artık, Einstein, istese de istemese de dünya çapında önemli bir kişi olarak kabul ediliyordu. Toplum, onu eşi bulunmaz bir bilim adamı olarak görüyor ve bu şekilde anıyordu. 1933 yılında Naziler Almanya’da egemenliği ellerine geçirdiklerinde onun yurt dışında olmasından faydalanarak, tüm varlığına el koydular. Kendi vatanından kopan bu bilim adamına ABD kucak açtı. New Jersey’de Princeton Yüksek Çalışmalar Merkezinde kaldı ve ömrünün sonuna kadar burada çalıştı. O kendini şöyle tanıtıyor: “Ben tek koşulmak için yaratılmış bir atım. İşbirliğine ve ekip çalışmasına giremem. Hiçbir ülkeye, kişiye, arkadaş çevresine hatta kendi aileme tam bağlanamadım. Bu ilişkilerde daima bir mesafe kalmıştır. Kendime dönme, içime kapanma eğilimi giderek güçlendi. Bu tür soyutlama kişiye acı çektirir. Ama, başkalarının anlayış ve sempatisinden uzak kaldığıma pişman değilim. Kuşkusuz, kaybım olmuştur. Buna karşılık, başkalarının önyargılarından ve değerlendirmelerinden bağımsız kalabilme gibi bir kazancım var.” Bu sıra dışı dahinin sırlarını çözmek için, ölümünden sonra, beyni üzerinde birçok inceleme yapıldı. Yakın
zamanlarda elde edilen bulgular sonucunda, Biz “Tanrı zar atmaz” diyen Einstein’in bilimsel olarak insanlık alemine büyük katkılarda bulunduğuna inanırken, özellikle maddenin beliriş biçimini saptamasına rağmen , madde ile mânâ arasındaki ilişkiyi çözemediğini, bütün oluşlara karşın, Tanrısallık kavramından kurtulamadığını tespit etmekteyiz. Ne var ki, bütün şartlarda dahi, gerçek referansa giden yolu inşa ettiği için onu insanlığa ışık tutanlar sınıfında değerlendiriyoruz. Ahmet
F. Yüksel Kaynakça
|
