Bediüzzaman'da Esma-ül Hüsna

Bu yazımızda inşaallah elimizden geldiği kadarıyla hicri 13. asrın Müceddidi kabul edilen
Bediüzzaman Said Nursi Hazretlerinin ,manevi tefsiri mahiyetinde olan Risalei Nur Külliyatının muhtelif yerlerinde Esmaül Hüsna ile alakalı olarak vurguladığı hususları serdetmeye gayret edeceğiz. Tasavvufta en önemli boyutlardan biri olarak ele alınan Esma
Boyutu,bütün Velayet ehlinin eserlerinde ele alınmıştır. Malumumuz olduğu üzre insan
ve yaratılan her birim birer Esma Terkibidir. İnsan da kendisinde açığa çıkan Esmaların
tezahür dereceleri nisbetinde değer kazanmaktadır. Esmaların açığa çıkışında ise belirli
isimlerin tekrarı olan Esma Zikri çalışması hayati önem arzeder diyebiliriz. Zaten Allah dostlarının eserlerinde Esma'ya vurgu yapmaları, bahsettiğim zikir çalışmasına dikkatleri çekme
noktasında bir uyarı niteliği taşımasındandır. Bu noktada Risalelerde yapılan tespitleri ise
şöyle sıralayabiliriz:

"Ehadiyet ve İlahi Samediyyet,her bir şeyde özellikle zihayatta (canlı birimlerde) hususan insanın mahiyetinin aynasında yansıyan bütün ESMA'sıyla bir cilvesi olduğu gibi, Vahdet ve Vahidiyyet cihetiyle dahi mevcudat ile alakadar her bir ismi bütün mevcudatı ihata ediyor."

"İnsanın manevi mahiyetinin simasında adeta binbir ESMA'nın bir noktai mihrakiyesi(odak noktası) hükmünde camiiyyeti var."

"Kainat simasında bin bir ESMA'nın şualarından tezahür eden Rahman ismi göründüğü gibi, insanın sureti camiasında(kapsamlı mana yüzünde) küçük bir ölçüde zeminin siması ve kainatın siması gibi yine o Rahman isminin tam yansıması görünür."

"Şu küçücük insan bedeni içinde bütün kainatın fihristini,bütün rahmet hazinelerinin anahtarlarını,bütün ESMA'larının aynalarını dercetmek, nihayet derecede bir sanat güzelliği içinde bir hikmeti gösterir."

"O münezzeh hüsün,o mukaddes cemalin cilvesinden,ESMAÜL HÜSNA'da belki her isimde çok gizli hazineler bulunduğunu işaret eder."

"Fahri Kainat ne istiyor dinleyelim. Bak, kendine ve ümmetine sonsuz saadeti istiyor,beka istiyor,cennet istiyor;hem mevcudatın aynalarında güzelliklerini gösteren bütün Kudsi İlahi ESMA ile beraber istiyor.O ESMA'dan şefaat talep ediyor görü- yorsun."

"Şu kainatın mevcudatı İlahi ESMA'yı okutan birer Samedani mektup, birer vazifeli memur ve bekaya mazhar kıymettar ve manidar birer mevcutturlar."
"Cenabı Hak insanı ESMA'sının mazhariyetine en en cami bir ayine ve İsmi Azamın tecellisine ve her isimde bulunan İsmi Azamlık mertebesinin tecellisine mazhar bir ahseni takvimde,en güzel bir kudret mucizesi mahiyetinde yaratmıştır."

"Haşir meselesi öyle açık bir hakikattir ki yeryüzünü yerinden kaldıracak,kırıp atacak bir kuvvet o hakikati sarsamaz.Zira o hakikati Cenabı Hak bütün ESMA ve sıfatının iktizası ile tespit ediyor. Belki kainatın tedbirinde tecelli eden bütün İlahi ESMA ahireti iktiza eder."

"Haşri Azam İsmi Azamın tecellisiyle olduğundan,Cenabı Hak'kın İsmi Azamının ve her ismin azami mertebesindeki tecellisiyle açığa çıkan azim fiilleri müşahede etmek ve göstermekle haşri azam bahar gibi kolay ispat ve kati iz'an edilir ve tahkiki iman edilir."

"Her meyvedar ağaç ve çiçekli bir otun da amelleri var,fiilleri var, vazifeleri var. ESMAİ İLAHİYEYİ ne şekilde göstererek tesbihat etmiş ise kullukları var."
"Ey gafil nefsim. Senin hayatının önemli gayeleri,fıtratında va'z edilen cihazlarının anahtarlarıyla İLAHİ KUDSİ ESMA'nın gizli definelerini açmaktır, Zatı Akdesi o ESMA ile tanımaktır."

"Hayatın bir mektup kelimesidir. Kudret kalemiyle yazılmış hikmetnüma bir sözdür. Görünüp ve işitilip ESMAÜL HÜSNA'ya delalet eder."

"Hayatın hakikatinin sırrı şudur ki: Ehadiyet tecellisine ve Samediyyet cilve- sine ayineliktir yani bütün aleme tecelli eden ESMA'nın mihrak noktası hükmünde bir camiiyyetle Ehad ve Samed'in Zatına ayineliktir."

"ESMA ve İlahi Sıfatı,şuun ve Rabbani fiilleri bir Tuba i Nur ağacı hükmünde temsil edelim ki o nurani ağacın azamet dairesi ezelden ebede uzanıp gidiyor hududu kibriyası sonsuz uzayda yayılıp ihata ediyor."

"İnsan manen ve sanaten bütün kainatın kalbi,merkezi,bütün sanat mucizelerinin sergisi ve bütün ESMA'nın tecellilerinin mazharı,mihrak noktasıdır."
"Şu umum Nurlar ve bütün Nuraniyat O'nun Kudsi ESMA'sının Nurlarının kesif bir gölgesi ve umum vücud ve bütün hayat ve ruhlar alemi ve misal alemi şeffaf bir güzellik aynasıdır."
"O'nun kibriyasının huzuruna perdesiz girmek istenilse,zulmani ve nurani, ESMAİ ve Sıfati yetmiş binler perdeden geçmek,her ismin binler hususi ve külli tecelli derecelerinden çıkmak gerekir."

"Dünya Samedani bir kitaptır. Harfleri ve kelimeleri kendilerine değil belki başkasının Zat,Sıfat ve ESMA'sına delalet ediyorlar. Öyleyse manasını bil,al,nakışlarını bırak git."
"Her Samedani eser, bir mektup gibi Sanii Zülcelal'in ESMA'sını bildirir. Nakıştan manaya geçsen ESMA yoluyla Müsemmayı bulursun."
"Eşyanın insana ait gayesi bir ise Saniinin (sanatkarının) ESMA'sına ait binlerdir."
"Kur'anı Hakim, şu Kebir Kainat Kitabının bir ezeli tercümesi,şu arz ve sema say- falarında gizli olan İlahi ESMA hazinelerinin keşfedicisidir."
"Herbiri birer kudret mucizesi olan canlılar O Ezeli Şems'in şuaları hükmünde olan ESMA'sının mihrak noktası suretindedirler."
"Her bir canlı birim ekser kainatta cilveleri görünen ESMA'yı birden kendi aynasında gösteriyor.Adeta bir mihrak noktası hükmünde Hayyul Kayyum'un İsimi Azam tecellisini
gösteriyor."
"İnsan iman ile insanda açığa çıkan İlahi sanat ve Rabbani ESMA'nın nakışaları itibariyle kıymet alır"
"ESMA'nın cilvelerinin renkleri mazhara göre çeşitleniyor ayrı ayrı oluyor."
"Haşrin(dirilişin) hakikati ve kıyamet,İsmi Azamın ve bazı ESMA'nın azami derecelerinin mazharıdır."
"Dünyanın üç yüzü var. Biri Cenabı Hak'kın ESMA'sının ayineleridir. Diğeri ahirete bakar onun tarlasıdır. Diğeri fenaya bakar dalalet ehlinin dünyasıdır."
"Yeryüzü semaya nispeten bütün ESMA tecellilerinin mazharı ve mihrak noktası- dır."

"Nefsindeki ene'yi yırt Hüve'yi göster. Kainata dağınık bütün muhabbetin O'nun ESMA ve Sıfatına karşı verilmiş bir muhabbettir. Diğer ESMA'sıyla ruhunu,kalbini,sırrını,aklını
tatmin edecek sonsuz ihsanlarını cennetiyle sana müheyya eden ve her bir isminde manevi çok kerem ve ihsan hazinesi bulunan bir Ezeli Sevgilin elbette bir zerre kadar muhabbeti
kainata bedeldir."
"Şeriat ve Sünneti Seniyye dairesi içinde cilveleri açığa çıkan ESMAÜL HÜSNA'nın her bir isminin feyzinin tecellisine camii bir mazhar olmaya gayret göster."
"Her bir mahluk külli olsun cüzi olsun mazhar olduğu bütün ESMA'nın cilve ve nakışlarının dilleriyle o ESMAÜL HÜSNA'nın Müsemma i Zülcelal'ini tesbih edip tenzih ediyorlar."
"HAKİKAT İLMİNİ,HAKİKİ HİKMETİ İSTERSEN CENABI HAK'KIN MARİFETİNİ KAZAN.ÇÜNKÜ BÜTÜN MEVCUDATIN HAKİKATLERİ HAK İSMİNİN ŞUALARI VE ESMA'SININ
TEZAHÜRATI(AÇIĞA ÇIKIŞI) VE SIFATLARININ TECELLİYATIDIR."
"ENE(Benlik Bilinci),gizli hazineler olan İlahi ESMA'nın anahtarı olduğu gibi kainatın muğlak tılsımının(anlaşılmaz gizeminin) dahi anahtarı olarak bir müşkül muammasıdır(bilinmezlik sırrıdır)"
"Madem her şeyin hakikati Cenabı Hak'kın bir isminin tecellisine bakar,ona bağlıdır, ona ayinedir;o şey ne kadar güzel bir vaziyet alsa o ismin şerefine alır,o isim öyle ister."
"Yetmiş bin perde tabir edilen ESMA berzahının ve Sıfat ve Fiillerin tecellisine ve mevcudat tabakalarının arkasına kadar olan mertebeleri kat etmek,Miracın hakikatidir."
"ESMAÜL HÜSNA'nın her birinde ne kadar gizli letaif (güzellik) bulunduğunu şu kainat bütün mevcudatıyla gösterir. Bütün mevcudat hadsiz cihetlerle sonsuz kemalatını ve ESMA ve Sıfatını bildirir ifade eder."
"İlahi ESMA ve Kudsi Sıfatların mahiyetlerinde akıl itibariyle hadsiz mertebeler bulunabilir. Halbuki Cenabı Hak o Sıfat ve ESMA'nın mümkin ve tasavvur edilebilen bütün mertebelerinin en ahsenindedir."
"Cenabı Hak'kın bütün kemalatı ve ESMAÜL HÜSNA'sının bütün mertebeleri ve bütün faziletleri hakiki kemalat olduklarından bizzat sevilirler."
"Şu kainatın akışındaki parlayan geçici ihsanlar ve kemalat,bir Şemsi Sermedi'nin ESMA'sının güzelliklerinin parıltılarıdır."
"Bütün Keşif, Zevk ve Şuhud Ehli ittifak etmişler ki,kaniat yüzünde ve mevcudat ayinelerinde görülen ihsanlar ve kemalat,bir tek Zatı Vacibül Vücud'un kemalinin tecellileri
ve ESMA'sının güzelliklerinin cilveleridir."
"Binbir İlahi ESMA'nın her birinde pek çok güzellik ve cemal tabakaları ve kemal bulunduğu gibi pek çok iftihar,izzet ve kibriya mertebeleri vardır."
"Bütün mevcudatın hakikatleri, bütün kainatın hakikati İlahi ESMA'ya dayanır;her bir şeyin hakikati bir isme veya çok ESMA'ya istinad eder. Eşyadaki sanatlar dahi her biri bir isme
isme dayanıyor."
"Evliyanın tahkik ehli olan kesimi demişler:Hakiki eşyanın hakikatleri İlahi ESMA'dır.
Eşyanın mahiyeti ise o hakikatlerin gölgeleridirler. Hatta bir tek canlı şeyde yalnız zahir olarak
20 kadar ESMA nakışları görülebilir."
"Eşyanın hakikatlerinin İlahi ESMA'ya dayandığını ve istinad ettiğini belki hakiki hakikatler o ESMA 'nın cilveleri olduğunu ve herşeyin çok cihetlerle, çok dillerle Saniini zikir
ve tesbih ettiğini anla."
"Eserlerde ve sanatlı varlıklarda cilveleri görünen ESMAÜL HÜSNA bakidirler, daimidirler.Ve ESMA ve Sıfatın her birisinde binler ihsan ve güzellik mertebeleri ve binler kemal
ve muhabbet tabakaları var."
"Ruhun olgunlaşmasına göre muhabbet mertebeleri,ESMA mertebelerine göre inkişaf eder(gelişir).Bütün ESMA'ya muhabbet dahi o ESMA Zati Zülcelal'in ünvanları ve cilveleri olduğundan Zati muhabbete döner."
"Güzel şeylere ve bahara meşru muhabbetin neticesi, sonsuzluk yurdunda o güzel gördüğün masnuattan (sanatlı birimlerden) bin defa daha güzel bir tarzda ESMA'nın cilvesini
ve ESMA içindeki Cemal ve Sıfatını Cennette görmektir. Hatta Cennetin tüm güzellikleri, ESMA 'nın cilvelerinin akisleridir."
"Şemsi Ezeli'nin (Ezeli Hayat Kaynağının) şualar(ışınlar)menzilesinde olan ESMA'sının tecellilerinin mihrak noktası olan hayat,Şemsi Ezeli'ye aittir."
"Ef'al boyutunun mükemmeliyeti ESMA boyutunun mükemmeliyetini gösterir.
ESMA boyutunun mükemmeliyeti,Sıfat boyutunun mükemmeliyetine delalet eder. Sıfat boyutunun mükemmeliyeti de Zat boyutunun mükemmeliyetine delildir."
"Arkadaş! Rasulu Ekrem Efendimiz (s.a.v) kainatın kemalatını keşfeden canlı bir güneştir. Rububiyyet Saltanatının ihsanlarının ispat edicisidir. İlahi ESMA'nın gizli hazinelerinin
keşfedicisidir."
"Evet kainat o Halık'ın Nurunun gölgesi, ESMASININ TECELLİLERİ, FİİLLERİNİN ESERLERİDİR."
"Hayatımın mahiyetinin İlahi ESMA'nın definelerini açan anahtarlarının mahzeni ve nakışlarının bir küçük haritası ve cilvelerinin bir fihristi ve kainatın büyük hakikatlerine bir
ölçü ve HAYYU KAYYUM'un manidar ve kıymetli isimlerini bilen ve bildiren ve anlatan yazılmış bir hikmet kelimesi olduğunu anladım."
"Bütün maddi güzellikler, kendi hakikatlerinin ve manalarının manevi güzelliklerin-den ileri geliyor ve HAKİKATLERİ İSE ESMAİ İLAHİYEDEN FEYZ ALIRLAR VE ONLARIN BİR
NEVİ GÖLGELERİDİRLER."
"Evet her şeyi gösteren, kendini her şeyden ziyade gösterir. Öyle ise güneşin ışınlarıyla onu görmek ve tanımak gibi Halık'ımızın ESMAÜL HÜSNA'sıyla ve Kudsi Sıfatlarıyla
O'nu kabiliyetimiz nisbetinde tanıyabiliriz!!!!!"
"Rahman ve Rahim isimlerini öyle bir Nuru Azam görüyorum ki bütün kainatı kapsamına alır ve her ruhun bütün sonsuz ihtiyaçlarını tatmin edecek ve hadsiz düşmanlarından emin edecek derecede Nurlu ve kuvvetli görünüyorlar."
"İnsanın hakiki vazifesi ve saadeti kendisine verilen bütün manevi cihazlar ve istidatlarıyla Bakii Sermedinin(Sonsuz Beka Sahibinin) rıza dairesinden ESMA'sına yapışıp
o Baki'ye teveccüh edip gitmektir."
"Ey devamı isteyen nefis! Daimi olan bir Zatın zikrine devam eyle ki devam bulasın. Ondan Nur al ki sönmeyesin.O'nun cevherine(manevi hazinesine) sadef(örtü) ol ki
kıymetli olasın.O'nun zikir rüzgarına beden ol ki hayattar olasın.İLAHİ ESMA'LARINDAN HER-
HANGİ BİR İSMİNİN HAYTI ŞUAIYLA(IŞIN ÇİZGİSİYLE) TEMESSÜK ET(BİRLEŞ) Kİ YOK-
LUK DERYASINA DÜŞMEYESİN."(1)
Elhasıl Risalei Nurlarda ESMAÜL HÜSNA ie alakalı yapılan tespitler bir hayli fazla olmakla birlikte kendi çapında bir orjinalliğe sahiptir. Biz sadece bize yansıyanları sizlere akset-
tirmeye gayret ettik. Yazımızı bir Ayetle noktalayalım:
"LEHÜL ESMAÜL HÜSNA" ( EN GÜZEL İSİMLER O'nundur.)

(1) İlgili metinde Esma Zikri çalışmasına işaret ediliyor kanaatindeyim.

İstifade Edilen Eserler:  SÖZLER, MESNEVİYİ NURİYE, ŞUALAR, MEKTUBAT

ahad103@hotmail.com
16.04.2005
http://sufizmveinsan.com


Üst Ana sayfa e-mail