|
Sâhibü'1-ezan lakabıyla meşhur olan Hz. Abdullah b. Zeyd'in künyesi Ebu Muhammed'dir. Ensar'ın Hazrec kabilesine mensuptur. Babası Zeyd b. Salebe de kendisi gibi sahabedendi. Annesinin ismi ise bilinmiyor. Takriben miladi 591 yılında Medine'de doğmuş olup yine Medine'de hicri 32, Miladi 654 yılında 64 yaşında iken vefat etmişlerdir. İslam Tarihi'nin şan ve şerefle dolu sahifeleri arasında ismine ilk defa Akabe Biatı'nda rastlıyoruz. O esnada müslüman olmuştur. Ömrü boyunca İslamiyet'e hizmet etmiş ise de O'nun İslamiyete yapmış olduğu en büyük hizmet, hicretin birinci yılından itibaren İslam ülkelerinin semasını çınlatan ezanın ilk defa O'nun tarafından Rasulü Ekrem'e bildirilip kabul edilmesidir. Başta Bedir olmak üzere Sevgili Peygamberimizin katıldığı bütün gazalara iştirak etmiş ve kahramanlıklar göstermiştir. Peygamberimiz (s.a.v) Medine'ye şeref verdikten sonra namazı kâh erken, kâh geç kılmakda olduklarından evleri uzakta olan sahabeden bir kısmı bazan çok erken gelip bekleme ve bazanda yetişememek gibi mahzurlardan cemaattan geri kalmaları kendilerini pek üzüyordu. İşte bu sebeple namaz vaktinin ve cemaatle namaz kılınacağının belirlenmesinin lüzumu hususunda çeşitli görüşler atıldı. Çan çalınsın diyenlere, Peygamberimiz: "O, Hristiyanlara mahsustur" buyurdular. Boru çalınsın diyenlere: "o, Yahudilere mahsustur" buyurdular. "Ateş yakılsın" diyenlere: "O, ateşperestlerin işidir" buyurdular. Bayrak dikilsin diyenlerin görüşlerini de beğenmediler. Bu istişarede bir karar alınamayınca, Peygamberimizin mübarek yüzlerinde görülen neşesizlik üzerine müşavere ehlini bir üzüntü almış ve öylece dağılmışlardı. Hadiseyi anlatan Abdullah b. Zeyd (r.a) diyor ki: "Ben de üzüntülü olarak yatmıştım. Uyku ile uyanıklık arası, bana birisi geldi. Üzerinde iki yeşil elbise ve elinde bir çan vardı. "Onu bana satar mısın?" dedim. "Ne yapacaksın?" deyince de "Namaz için çalarız" dedim. "Ben bu mevzuda daha hayırlısını haber versem olmaz mı" dedi. "Olur" dedim. Hemen kıbleye karşı durdu Allahu Ekber diye başlayarak Ezan'ı tamamıyle okudu. Sonra biraz durarak Ezan kelimelerini bir daha okuyup Kad Kâ-metis'Salâ'yı ekledi (Yani, ikamet getirdi). Ben kalkıp Rasülullah (s.a.v)' e giderek olayı arz ve ihbar eyledim. "Senin gördüğün rüya, rüyayı sadıkadır, hak rüyadır" buyurdular. "Sen Bilal'le beraber kalk da O'na öğret. O'nu halka ilan etsin. Çünkü Bilal'in sesi seninkinden daha güzeldir" buyurdular. Ben de onu Bilal'e telkin ettim. Hz. Bilal (r.a) Medine içinde en yüksek bir yere çıkıp Ezan'ı okudu. Hz. Ömer (r.a) kendi evinden işiterek hemen gömleğiyle süratle huzuru saadete geldiler. "Ya Rasülallah! Seni hak peygamber gönderen Allah hakkı için, O'nun gördüğünün aynını ben de gördüm. Şu kadar ki, o, benden evvel gelmiş" dediler. Bunun üzerine Peygamberimiz (s.a.v) Allah'a çok şükür ki, böylece sabit oldu" buyurdular. Abdullah b. Zeyd (r.a) Ezan hakkındaki mazhariyeti dolayısıyla söylediği beyitlerde şöyle dediği rivayet edilir: "Çok çok hamdederim, Celâl ve İkram sahibi olan Allah'a Ezan'dan dolayı. Getirdi onu bana Allah'tan bir müjdeci. Ne muazzez, ne muhterem bir müjdeciydi O. Ard arda geldi üç gece. Geldikçe de artırdı nazarımdaki vakar ve hürmetini." Mekke fethi esnasında Beni Hazrec'in Beni Haris kolunun sancağını taşımak şerefine erişti. Veda haccına da iştirak etti. Hac sırasında yanında götürmüş olduğu keçi sürüsünü fakirlere dağıttı. Ancak bir kısrak alıkoydu. Böyle yapmakla ebedi bir servet ve devlet kazandı. Sıkıntı ve zaruret içinde bulunmakla bereber, Allah yolunda kendini feda etmek en büyük ahlâk mertebesidir. Hz. Abdullah'ın pek az arazisi vardı. Orada hayvanlarını besliyordu. Fakat çoğu zaman hayvanlarını fakirlere sadaka olarak dağıtırdı. Rasul-ü Ekrem'e muhabbeti ve bağlılığı ile de tanınmıştır. Kendisinden altı veya yedi hadis rivayet edilmiştir. Hicri 32 yılında Hz. Osman devrinde vefat etti. Cenaze namazını Hz. Osman (r.a) kıldırmış ve Baki kabristanına defnettirmiştir (r.anh). Hamdi
Boydak
Kaynak:
|
