3.Bölüm

116. Oburluk  ve iştahsızlık, bedenin baş düşmanıdır.

117. Yemekten sonra yürümek gereklidir.

118. Ayağını sıcak,başını serin tut.

119. Devlet adamını ve hanımını sırdaş edinme.

120. Alçak adama borçlanma.

121. Sağlık  için; çiğ yeme, sıcak yeme,  çok yeme

122. Günahın zerresinden bile kaç. Gazaba uğrayacakmışsın gibi Allah’tan kork. Lakin ümidin, korkundan fazla olsun.

123. En iyi nimet, iyi huylu olmaktır.

124. Sözüne sadık ol.

125. Akranınla sohbet et.

126. Herkese  yumuşak ol.

127. Geçmişte seninle düşmanlığı olmuş kimseye güvenme.

128. Dosdoğru  ol.

129. Başına gelene sabret.

130. İyi kişilerle arkadaş ol.

131. Dilini küfür sözlerden koru.

132. Sadakayı terk etme, zekâtı men etme.

133. Kötülüğü  terk edip Allah’tan af dile, tövbe edip bir daha tevbeni

bozma.

134. Sahtekârlık etme, kimseyi aldatma.

135. Sarımsak şifalıdır.

136. Soğanın  çiği zarar,pişmişi  yarar.

137. Duvarı nem,insanı  gam yıkar.

138. Ey oğlum!Cahili bir yere elçi olarak  gönderme. Eğer akıllı birini

bulamazsan kendin git.

139. Ey oğlum! Dünya, derin deniz gibidir.  Çok insan onda boğulmuştur. 

Takva gemin, iman yükün, tevekkül halin, salih amel azığın olsun. 

Kurtulursan Allah’ın rahmetiyle, boğulursan günahın sebebiyledir.

140. Ey oğlum! Ben nice ağır yükler taşıdım; fakat fakirlik gibi acı

görmedim.

141. Nice ağır  yükler çektim, kötü komşudan ağırını  görmedim.

142. Merhamet eden, merhamet bulur.

143. Hayır söyleyen kâr eder; kötü konuşan  günahkâr olur. Diline hâkim olmayan pişman olur.

144. Ey oğlum! Kanaatkâr olursan cihanda senden zengin kimse yoktur.

145. Başkasına  hased eden  ıstıraptan kurtulamaz.

146. Ey oğlum! Her halinde Allah’a sığın, her şeyi Allah’tan  bil.

147. Dünyanın sevinç ve neşelerini  tecrübe ettim; ilimden  lezzetlisini

görmedim.

148. Ey oğlum! Sözü tatlı söyle, katı, kaba, sert söyleme. Çok zaman sus.

Tefekkür et, o zaman dilin belasından emin olursun.

149. Sende olmayan özelliklerle insanlar seni överlerse büyüklenme.

Kendinden aşağısını hor görme.

150. Müslümanlar hakkında kötü düşünme. Suizan seni hiç kimseyle dost yapmaz.

151. Ey oğlum! İnsanlara karşı güler yüzlü ve doğru sözlü ol

152. Ey oğlum! İnsan cimri olunca, onun hakkında kötü sözler çok söylenir.

153. Kötü huylu, her ne kadar güzel olsa da, onun sohbetinden kaç.  Çünkü onun güzelliği, kötü huyunu örtmez

154. Ey oğlum! Ticaret olarak takvaya sarıl.  Bu, mal olmadan kâr getirir.

155. Sıhhat gibi zenginlik, güzel ahlak gibi nimet yoktur.

156. Ey oğlum!  Horoz senden daha akıllı olmasın.O, her sabah zikir ve tesbih ederken sen uyuma.

157. Dünya geçici ve kısadır. Senin dünya hayatın ise azın azıdır. Bunun da azının azı kalmıştır, çoğu geçmiştir.

158. İbadet, ancak Allah’ı görüyormuş  gibi yapılır. Her kimse  Allah’ı 

yakın hissettiği derecede  Allah’a ibadet eder.

159. Altın ateşte denenip saflaştırıldığı gibi,  insan da bela ve

musibetlerle  denenir.

160. Ey oğlum! Kötü huydan, gönül dağınıklığından sakın. Sabırsız 

olma,yoksa arkadaş bulamazsın. İşini severek yap. Sıkıntılara  katlan. 

Bütün insanlara karşı iyi huylu ol. Çünkü insanlara karşı iyi huylu  olan

onlara güler yüz göstereni herkes sever.

161. Dünyadan yetecek kadar nasibini al, yoksa insanlara muhtaç olur

ellerine bakarsın.

162. Ey oğlum, kötü kadından sakın. Çünkü o vaktinden önce seni kocaltır. Kötü kadınların şerrinden  kork, çünkü onlar iyiliğe çağırmaz.

163. Yavrucuğum! Âlimlerin meclislerinde devamlı bulun. Davranışları 

sözleriyle uyum gösteren  âlimlerin sözlerini dinle.

164. Yavrucuğum!  İlimden bilmediğini öğren. Bildiğini bilmeyenlere öğret.

165. Bir  gün Davud (as) Hz. Lokman’a  “ Bir koyun  boğazlayıp  bütün

vücudunun  en iyisi olan  bir parça  et getir.”dedi. O da gidip  koyunun

diliyle  yüreğini getirdi. Yine  başka    bir zamanda “Koyunun en 

kötüsünden bir parça et  getir.” dedi. Yine diliyle yüreğini getirdi. 

Sebebini sorduğunda: “Dille yürek iyi olursa, o  kimse iyi olur; o kötü 

olunca  bütün kötülerin  kötüsü olur.” dedi.

166. Ey oğlum! Dostlarının bir şeyini reddetme. Fakat  Allah’ı

istediğinden başka türlü hareket  edecek  kadar da ileri gitme.

167. Yalandan sakın. O serçe eti gibi tatlıdır. Ondan az kimse kurtulabilir.

168. Oğlum! Sana birtakım hasletler tavsiye edeceğim, bunları yerine

getirirsen mensup olduğun  toplumun efendisi  olursun: Herkese tatlı

davran. İyiden de kötüden de cehaletini gizle. Dostlarını koru. Yakınlarını

ziyaret et. Gammazların  sözüne kıymet vermeyeceğine, arayı bozacak  azgınların sözünü dinlemeyeceğine dair onlara  teminat ver. Öyle arkadaşlar seç ki, ayrıldığınız zaman ne onları diline dola, ne de onlar seni dillerine dolasınlar.

169. Oğlum ! Dünyayı sat, ahireti al.  Böylece alışverişinde   her iki

yönden de kâr edersin.  Sakın ahiretini  satıp da dünyayı  alma.  Çünkü, her iki tarafta da  zararlı çıkarsın.

170. Oğlum! İlim  meclislerine sokul,fakat âlimlerle mücadele edip onları üzme. Dünyadan yetecek kadarını al,fazlasını ahiretin için infak et. Sıkıntıya düşerek  başkasının sırtına yük olacak şekilde dünyayı tamamen arkana atma.

Şehvetini kıracak şekilde oruç tut. Adi  kimselerin meclislerine katılma.

171. Ey oğlum ! ikram edici ol, saçıcı olma.

172. Hasta olmadan önce tabib çağır.  Tabibe  hasta olmadan önce hürmet

göster.

173. Ey oğlum! Bir insanda şu beş özellik toplanırsa o insan 

müttaki, Veli, Allah’ın kendisine yakın kıldığı kullardan olup

şeytandan uzaklaşır. Bunlar: din, mal, güzel ahlak, haya ve cömertlik.

174. Şu beş özellik de kimde bulunursa o kötü insandır, Allah ‘tan

uzaktır. Bunlar; küfür, kibir, şükür azlığı ,cimrilik ve kötü ahlaktır.

175. Oğlum ! Hayreti gerektirmeyen lüzumsuz şeylere gülme, lüzumsuz

yerlerde gezme, üstüne vazife olmayandan sorma.

176. Başkasının servetini koruyacağım diye kendi servetini  mahvetme. 

Senin malın kendin için harcayıp infak ettiğindir. Başkasının malı, veresiye terk ettiğindir.

177. Bir işin sonunu gören pişmanlıktan emin olur.

178. Bilmediğin şeyi tam öğren.

179. Borçlu olmaktan sakın. Borç yüzünden gündüz zillet, gece üzüntü içinde olursun.

180. Ey oğlum! Âlimlere karşı övünmek, akılsızlarla inatlaşmak, 

meclislerde ve toplantılarda gösteriş yapmak için ilim öğrenme.

İhtiyacım yok diye de ilmi terk etme.

181. Ey oğlum ! Yalandan çok sakın. Çünkü dinini bozar  ve  insanlar 

yanında şerefini düşürür. Bununla birlikte hayanı, değerini ve makamını kaybedersin.

182. Hep üzüntülü olma, kalbini dertli kılma.

183. Ey oğlum! “ Allah’ım beni affet,bağışla” duasını çok oku. Çünkü

öyle anlar vardır ki, Allah o anda dua edenin duasını kabul eder.

184. Yavrucuğum! Dünyaya gönül bağlama. Ona güvenme. Çünkü sen bunun için yaratılmadın.

185. İnsanlara muhtaç olduğunu gösterme. Çünkü senin böyle yapman 

zenginliktir.

186. Dünyada, dünyada kalacağın kadar çalış;ahirete,  ahirette kalacağın

kadar çalış

187. Allah’a isyan edeceğin zaman, Allah’ın ve meleklerinin göremeyeceği bir yer ara.

188. Cehennemde Allah’ın azabına dayanacak kadar günah işlemeye cesaret göster.

189.            Özür dilemeyi gerektirecek  şeylerden sakın.

190.            Dostlarına da düşmanlarına da güler yüzlü ol.

192.            Dostlarına saygılı ol,onlara ikramda bulun

193.             Büyüklerle konuşurken sözü uzatma.

194. Başkasının yanında kendini  ve aileni  övme.

195. Gördüğünü gizlemen,şüphe ettiğini açıklamandan daha iyidir.

196.  Bir kimse konuşurken araya laf karıştırma.

197.  Ey oğlum! Allah kendisine emanet edilen şeyi korur. Ben de seni, malını, dinini ve amelinin sonunu Allah’a emanet ediyorum.

<devam edecek>

Bodrum - 12.11.2002
hilbira@hotmail.com
http://sufizmveinsan.com


Üst Ana sayfa e-mail