İbadet
umumidir.
Hilkatin
sebebi; mahlukun muhabbeti, ibadeti ve hizmetidir. Kur'an-ı
Kerim’e göre (abes) yaratılmış bir şey de yoktur. O
halde, her cins mahluk bu esasta faaldir. Şu fark ile ki, bazı
mahlukta muhabbet, ibadet, hizmet bütün varlığı iledir.
Kiminde eczası, yani cüz'ü-ferdleridir.
Her
mahluk; Allah’ın müsbet veya menfi tecellilerini almağa
kabiliyetlidir ve bu kabiliyete nazaran her mahluk, Allah’ın
isim ve sıfatlarından biriyle münasebette ve onun terbiyesi,
sevk ve idaresi altındadır ve buna göre de hizmettedir.
Nitekim, Hazreti Muhiddin-i Arabi : “Her mahluk Rabbi-Hass' ına
göre ;( yani hükmü altında bulunduğu Allah isimlerinden
birinin sevk ve idaresine göre ) sıratı müstakim üzeredir
(yolu doğrudur.) .” buyurmuştur.
Bu
yol şeriate göre menfi de olsa, Allah’ın muradı onda budur
ve onun da yolunu değiştirmesine imkân yoktur. Madem abes
mahluk yoktur, o halde abes yol da yoktur. Her yolda Allah’ın
bir işi ; her mahlukta Allah’ın bir işçiliği vardır.
Abes bir şey olmadığı gibi, tesadüf diye bir şey de
yoktur. Hepsi Allah’ça tertibli, ölçülü ve hesaplıdır.
Her ferdin bunlardan hissesine düşen kısım, mukadderatına
dahil ve ezelden beri taayyün etmiştir. İbadet mecburidir.
Zira Kur'an-ı Kerim’e göre her şey bilerek bilmeyerek
Allah’a tesbih eder, Allah’a secde eder.
İbadet
kulluğun iktizasıdır.
Gaye : Hizmettir. Müsbet fıtratlıların hizmeti asıldır.
Menfilerinki münebbih olarak fer'dir. Fakat hizmetin nev'i de ,
derecesi de ve neticeleri de hep Allah’ın elindedir ve insanın
kabiliyeti ve muvaffakiyeti de öyledir. Bir adam vardır ki,
kabiliyeti azdır veya az çalışır; fakat çok kazanır. Bir
kısmı da çok kabiliyetli veya çok çalışkandır; fakat az
kazanır. Binaenaleyh, çalışmak da, semere ve kazanç da
Allah’ın elinde ve Allah’ın takdirine bağlıdır.
Ancak
iyi bilelim ki, hiçbir emek boşa gitmez . Bir insan maddi
servet kazancı için çok çalışır da az bir şey kazanırsa,
“boşuna çalışmışım” demesin. Allah’ın muradını
bilmez. Görünürde kulu maddi servet için çalıştırır
gibi olur,az servet verir; fakat kim bilir bu çalışma
neticesinde başka mahiyette ne nimetler, ne hayırlar vermiştir.
Her şeyin doğrusunu yalnız Allah bilir.
Bodrum
- 26.06.2002
http://sufizmveinsan.com
|