Fasil: TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu: Al-i İmran Suresi
Ravi: Said İbnu Cübeyr
Bir
adam gelerek, İbnu Abbas (ra)'a “Ben Kur'an'da bazı ayetler görüyorum
onlar bana aralarında ihtilaflı geliyor” dedi. İbnu Abbas (ra):
“Nelermiş onlar?” diye sorunca adam şu ayetleri okudu: “Sur'a
üflendiği zaman, aralarında o gün (böbürlenecekleri) soyları
sopları olmadığı gibi, (birbirlerinin halini) de soramazlar” (Mü'minun,
101). Halbuki şu ayet de var: “Birbirlerine dönüp soruşurlar”
(Saffat, 27). Bir ayette şöyle denir:
“O gün inkar edip peygambere baş kaldırmış olanlar, yerle bir
olmayı ne kadar isterler ve Allah'tan bir söz gizleyemezler"
(Nisa, 42). Halbuki şu ayet var: “Sonra, Rabbimiz Allah'a and olsun
ki bizler puta tapanlar değildik, demekten başka çare bulamazlar”
(En'am, 23). Naziat Suresi’nde: “Ey inkarcılar! Sizi yaratmak mı
daha zordur, yoksa göğü yaratmak mı? Ki onu Allah bina edip yükseltmiş
ve ona şekil vermiştir. Gecesini karanlık yapmış, gündüzümü
aydınlatmıştır. Ardından yeri düzenlemiştir” (27-30)
buyuruyor.
Burada
göğün yaratılışı yerin yaratılışından öncedir. Halbuki şu
ayette yerin yaratılışı göğün yaratılışından öncedir:
“Ey Muhammed onlara de ki: “Siz yeri iki günde yaratanı mı
inkar ediyor ve O'na eşler koşuyorsunuz! O alemlerin Habbedir. O
yeryüzüne sabit dağlar yerleştirdi, onu bereketli kıldı.
Arayanlar için yeryüzünde gıdalarım normal olarak dört gün (dört
mevsim) içinde yetiştirmesi kanununu koydu. Sonra duman halinde
bulunan göğe yöneldi. Ona ve yeryüzüne ‘İsteyerek veya
istemeyerek buyruğuma gelin.’ dedi, ikisi de:
‘İsteyerek
geldik.’ dediler (Fussilet, 9-11). Kur'an'da: “Allah affedici,
merhametli oldu”, “Allah aziz ve hakim oldu”, “Allah işitici
ve görücü oldu” denmektedir. Sanki, Allah eskiden böyle olmuş
bitmiş gibi ifade edilmektedir.” İbnu Abbas (ra) şu cevabı
verdi: “Sur'a ilk üflemede onların aralarında hiçbir bağ
olamaz, Allah'ın diledikleri dışında herkes gökte olsun yerde
olsun bu ilk üflemede baygın düşer, işte bu baygınlık anında
bağ da yok, hal hatır sorma da yok. Sonra ikinci üfleme var! Bu üflemede
birbirlerine gelip soruşurlar.” İbnu Abbas devam etti:
“Rabbimiz
Allah'a and olsun ki biz puta tapanlar değildik” ayeti ile;
“Allah'tan bir şey gizleyemezler” ayetine gelince: “Allah Teala
ihlas sahiplerinin günahlarını affeder. Bunun üzerine müşrikler:
“Gelin biz de, ‘Müşrik değildik’ diyelim” derler. Allah da
onların ağızlarını mühürler.
Vücutlarındaki her bir uzuv yaptığı işleri söyler. O sırada,
Allah'ın hiçbir sözü gizlemediği bilinir. O'nun yanında, inkar
edenler: “Keşke Müslüman olsaydık” temennisinde bulunacaklardır”
(Hicr, 2). Diğer soruna gelince:
Allah yeri iki günde yarattı. Sonra göğe yöneldi, başka iki günde
de onu yedi kat olarak tanzim etti; sonra diğer iki günde arzı düzenledi
yani yaydı, arzdan su ve otlak çıkardı. Arzda dağlar, ağaçlar,
tepeler ve arzla sema arasında bulunan şeyleri yarattı. Bunu Cenab-ı
Hakk: “Ardından yeri düzenlemiştir" (Naziat, 30) kelam-ı şerifleriyle
ifade buyurmaktadır.
Böylece
arz ve içindekiler dört günde yaratılmış olmaktadır. Semavat da
iki günde yaratılmış olmaktadır. “Allah affedici, merhametli
oldu” kelamına gelince, Allah kendisini bu şekilde isimlemiştir,
yani O hep böyle olmuştur ve böyle olacaktır. Allah her ne irade
buyurdu ise, irade buyurduğu şey mutlaka olmuştur. Yazık sana,
Kur'an (ayetleri) sana ihtilaflı gelmemeli. Çünkü onun tamamı
Aziz ve Celil olan Allah'tandır.”
Kaynak:
Buhari, Tefsir, Ha-Mim, Secde (Fussilet) 1 S.513
İstanbul
- 08.04.2003
http://gulizk.com
|