1.Bölüm

Çoğumuz BIOS denen terimi duymuşuzdur. Sistemimiz açılırken ekranın alt tarafında yazan “Press DEL (F2 ya da F1 de olabilir) to enter setup” satırı ilgimizi çekmiştir ama BIOS’ a girdiğimizde, İngilizce bilsek bile, anlamadığımız bir sürü teknik terim vardır. Peki nedir bu BIOS ?

İnceleyeceğimiz BIOS türü, en yaygın olarak kullanılan; “Award BIOS”. Aslında yeni anakart ve BIOS’ larda (Award olsalar bile) bunlara yeni seçenekler eklenmiş olabilir (örneğin işlemci hızını seçmemizi, ısısını belirlemenizi, fan dönme hızını belirlemenizi sağlayan seçenekler); ancak tüm BIOS’ larda aşağıdakilere benzer seçenekler vardır.

Bu arada BIOS’ a deneme amaçlı girip de yaptığı değişikliklerden dolayı başına bir şey gelmesinden korkanlar, Exit Without Saving seçeneğiyle yapılan herhangi bir değişikliği kaydetmeden çıkabilirler.

CMOS Setup Utility:

CMOS, BIOS verilerini tutan yarı iletkene verilen isimdir (Complementary Metal Oxide Semiconductor). BIOS setup’ ı ilk açtığınızda ekrana gelen menüye CMOS Setup adı verilmiştir. Klavyedeki OK tuşlarıyla buradaki seçeneklerden birisinin üzerine gelip Enter tuşuna bastığımızda ya alt menülere geçilir, ya da bu seçenekler zaten kendi başlarına birer komuttur; bu komut yerine getirilir. BIOS Setup’ ın tüm pencerelerinde olduğu gibi bu pencereden de Esc tuşuna basarak çıkılabilir.

NOT: Bundan sonra çeşitli BIOS ayarlarından bahsederken “Enabled” ve “Disabled” terimlerini kullanacağız. “Enabled” o ayarın aktif konumda olduğunu, “Disabled” ise devreden çıkarılmış olduğunu gösterir.

Standart Cmos Setup:

Ana menüden bu bölüme girdiğinizde, temel sistem ayarları ve sistem saati ile ilgili seçeneklere ulaşabilirsiniz. Bunların işlevleri şöyle:

Date/Time.
Sistem saatini ve tarihini buradan ayarlayabiliriz. Aslında sistem saatini ve tarihini Windows veya DOS’ tan da ayarlayabiliriz. İşletim sistemlerinin saat ve tarihleri BIOS’ takilerden farklı olmaz. Birinde yapacağınız değişiklik diğerini de etkiler.

Sabit Diskler.
Burada bilgisayarımızda tanımlanmış sabit diskleri ve CD-ROM sürücüleri görebiliriz. Ancak eğer IDE Diskimiz yok da SCSI Diskimiz varsa burada görünmez. Bu durumda MODE bilgisi tüm disk sürücüler için AUTO konuma getirilmiştir ve SCSI diskleri bulmak için her açılışta otomatik tarama ile bulur. Eğer ki burada hiçbir disk tanımlanmış değilse, ana menüden “IDE HDD Auto Detection” seçeneği ile BIOS’ umuzun disklerimizi tanımasını sağlayabiliriz. Bu HardDisk tanıtma konusuna sonradan gireceğimiz için şimdilik kısa geçiyoruz.

Disket sürücüler.
Her PC’ de bir disket sürücü vardır ve o disket sürücüler bu bölümden tanıtılır PC’ mize. Genelde (bir ara 2.88 MB’ lık disket sürücüler çıkmıştı, ama bunun diskleri yaygınlaşmadığından artık kullanılmıyor) disket sürücüler 1.44 MB, 3.5 inç olarak seçilir.

Video.
Bu, monitörünüzün tipi ile ilgili bir ayardır. Eskiden 40 veya 80 sütunluk CGA veya mono monitörler varken bu işe yarardı. Artık hep renkli VGA veya SVGA monitörler kullanıldığı için bu ayar EGA/VGA olarak bırakılıyor.

Halt-On.
POST, yani BIOS’ un gerçekleştirdiği donanım testleri sırasında bir donanım hatası ile karşılaştırılırsa sistem durur. Halt-On seçeneği ile bazı hataların dikkâte alınmamasını, POST işleminin devam ederek sistemin açılmasını söyleyebilirsiniz. Bu seçenekler aşağıdaki gibidir:

No errors
POST hiçbir hatada durmaz.

All errors
Bıos bir hata tespit ettiğinde POST durur ve size bu hatayı düzeltmeniz için uyarıda bulunur.

All, But Keyboard
POST klavye hataları dışındaki hatalarda durur.

All, But Diskette
POST disket sürücü hataları dışındaki hatalarda durur.

All, But Disk/Key
POST klavye ve disket sürücü hataları dışındaki hatalarda durur.

Bellek Bilgileri.
Bu alandaki bilgilerde bir değişiklik yapamazsınız. Burada geleneksel (base), uzatılmış (extended) ve diğer bellek kapasiteleri hakkında bilgi yer alır.

İstanbul - 18.12.2001
http://sufizmveinsan.com

Kaynak:
Bilgisayar Okulu Dergisi – Fasikül 5