Masaüstü bilgisayarda film izlemek veya müzik dinlemek sizin için artık kaçınılmaz bir hal aldıysa, yapacağınız şey, ses kartları hakkında daha çok bilgi toplamaktır. Yeni ses kartları sayesinde, şarkı, film ve oyunlarda daha gerçekçi bir atmosfer içinde yaşamak mümkün.

Ses kartı nedir nasıl çalışır?
Bilgisayardaki verileri, duyabileceğimiz haldeki ses dalgasına çeviren ve mikrofonla  sesimizi kaydederken ses dalgalarını matemetiksel bir dille dijital dünyaya sokan parçalara denir. Daha teknik bir dille, bir ses kartının temel yapıtaşı işlemcisidir. Bilgisayar içindeki bu veriler analog hale gelir. Benzer şekilde ses kartının girişine mikrofon bağladığımızda, söz konusu analog dijital çevirimini yapan gene işlemcidir.

Ses çözünürlüğü nedir?
Mikrofonla pc’ mize ses sinyali gönderdiğimizi düşünelim. Pc’ ye aktarılan sinyali bir sinüs dalgası olarak düşünürsek, bu sinüs dalgasının paketler halinde getirilmesi gerektiğini farz edelim. Dalga hakkında bilgi içeren bu paketleri, belli aralıklarla dalgadan kesitler halinde alırsak dalgayı sayısallaştırmış oluruz. Saniyede dalgadan alacağımız paket sayısıysa, bize örnekleme frekansını verir.
Örnekleme frekansı arttıkça, sayısallaştırılmış sesin kalitesi artar. 44.1 KHz’ lik örnekleme frekansı, CD kalitesi olarak nitelendirilse de, profesyonel ses kartlarında bu 96 KHz’ e çıkabilir. (*)

Efektler
Modern ses kartları, gerçek zamanlı efektleri verebilmektedirler artık. Eskiden efekt verilecek ses pc’ ye kaydedilir sonra da bir program yardımıyla efektler verilirdi. Tabi kalitesi de yeterli olmayabiliyordu. Özellikle Creative şirketinin ürettiği SB Live! Serisiyle yayılan gerçek eşzamanlı efektler sayesinde, örneğin bir oyunda zindandan geçerken, ayak seslerinin zindan duvarlarında yankılanışını duyabilir, müzik dinlerken koro efekti verebilir ya da bir erkek sesini kadın sesine benzetebilirsiniz.

Dolby Digital
Stereo ses, sağ ve sol olmak  üzere iki kanaldan oluşur. Bu kanallar ayrı ayrı kaydedilir ve yine bağımsız olarak kayıttan çalınır. Dolby Digital ise altı kanal ses bilgisi içeren özel bir standarttır. İki ön+ iki arka+bir  merkez ve bir de Bass sesler için olmak üzere toplam altı kanal ses, tamamen bağımsız ve dijital olarak kaydedilir. 
Bu kadar ses verisi, tabi ki DVD’ ye sığar. DVD’ ler genellikle Dolby Digital olarak kaydedilir. 16 bit çözünürlüğünde ve 48KHz olarak AC-3 sıkıştırmasıyla kaydedilen Dolby Digital verileri, ses kartının S/PDIF yani dijital çıkışından alınarak Dolby Digital destekli bir hoparlör setinde dinlenebilir. Bazı 4+1 hoparlör setleri ise Dolby Digital ses desteği sunmazlar. Fakat önemli oranda yeterli bir performans ortaya koyabilirler. (*)

Ses kartındaki MIDI portu hakkında
Ses kartlarının arkalarında bulunan ve genelde printer takılan paralel porta benzeyen, fakat daha küçük olan port MIDI (Musical Instruments Digital Interface) ya da JOYSICK portudur. MIDI standardı Çalışmalarında bilgisayar desteği kullanan müzisyenler için önemli bir kolaylıktır ve değişik cihazlarla bilgisayar arasında köprü görevi yapar. Mesela bir klavyeyi bu bölgeden bilgisayarınıza bağlayabilirsiniz, yani ses kartı deyip geçmeyelim hem joystick ile oyun oynayabilir hem de müzik yapabilirsiniz.

Line-in girişi neye yarar?
Ses kartlarında genellikle iki giriş vardır. Biri mikrofon, diğeri Line-in girişidir. Line-in girişi mikrofon girişine göre daha hassastır. Mikrofon daha düşük bir sinyal seviyesine sahiptir. Line-in girişinden walkman ya da MP3 player gibi cihazları bağlayabilirsiniz. TV kartlarından kartla bağlantılı olarak genelde sadece görüntü alabilirsiniz. Sesi alabilmek için TV kartından line-out çıkışından ses kartının line-in girişine iki uçlu bir stereo ara kabloyla bağlantı kurmanız gerekecektir.

Audio CD’ leriniz PC’ de çalmıyorsa
CD sürücüye bir Audio CD yerleştirdiğinizde eğer ses çıkmıyorsa, CDROM ile ses kartı arasındaki ses iletişimini sağlayan kablo takılmamıştır. Audio CD’ ler farklı bir formatta üretildiğinden veriler data kabloları aracılığıyla değil bilgisayar standart bileşenlerinden farklı olarak bir Audio kabloyla iletilir. Bir ucunun CDROM’ un arka kısmına, diğer ucunun ise ses kartının üzerindeki audio tellerine takılması gerekir.

İstanbul - 21.05.2002
http://sufizmveinsan.com

Popüler Bilim
Ağustos 2002