MİLENYUM

Bir yılı daha geride bırakırken son zamanlarda bizim için yeni olan bir kelimeyi de sıkça kullanır olduk: Milenyum... Bu sözcüğün orjinini araştırdığımızda, aslında hiç de tahmin edemeyeceğimiz kaynaklarda ilk defa yer aldığını fark ettik.

Etimolojik olarak Latince 'bin' anlamına gelen mille ve -ennium köklerinin birleşmesinden oluşan milenyum (orjinal yazımıyla millennium), sözlükteki yeri itibariyle iki temel anlam içeriyor: Birincisi, hepimizin bildiği bin yıllık süreç veya bininci yıldönümü anlamında...
Diğeri ise dinsel kaynağa dayanıyor. İncil'in ''Yuhanna'ya Esinleniş ''başlıklı son faslında ikinci Âyetten itibaren karşımıza çıkan bu terim, Hazreti İsa'nın zaman kavramının sona erdiği anda yeryüzüne ineceği, adalete dayanan bir dünya krallığı kuracağı, bu arada azizlerin dirilip İsa'nın yanında yer alacakları, Allah'a karşı olan her şeyin yok edileceği, Şeytan'ın bile esir olacağı, daha sonra kendisine inananlarla beraber Cennet'e gideceği söylenen bin yılllık dönemi anlatmaktadır.

İncil'in 20. Bölüm 1-7 Âyetlerinde geçen ifadeler şöyledir:
"Elinde dipsiz derinliklerin anahtarı ve büyük bir zincir olan bir meleğin gökten indiğini gördüm. Melek ejderhayı yani İblis ya da Şeytan denen o eski yılanı yutup bin yıl için bağladı. Bin yıl tamamlanıncaya dek ulusları bir daha saptırmasın diye onu dipsiz derinliklere attı, oraya kapayıp girişi mühürledi. Bin yıl geçtikten sonra kısa bir süre için serbest bırakılması gerekir. Bazı tahtlar ve bunların üzerinde oturanları gördüm.Onlara yargılama yetkisi verilmişti. İsa'ya tanıklık ve Allah sözü uğruna başı kesilmiş olanların canlarını da gördüm. Bunlar canavara ve onun putuna tapmamış, alınları ve elleri üzerine onun işaretini almamış olanlardı. Hepsi dirilip Mesih'le birlikte bin yıl egemenlik sürdüler.İlk diriliş budur.Ölülerin geri kalanı bin yıl tamamlanmadan dirilmedi. "

Burada tasavvur edilen kıssaya göre, Şeytan bağlanmış ve bin yıl için kör bir kuyuya atılmıştır. Azizler yeniden dirilecek ve milenyumda İsa ile hükümdarlık süreceklerdir. Bu dönemin sonunda, Şeytan bir süre kavimleri aldatmak için bağlarından çözülecektir, fakat sonradan bozguna uğratılacaktır.Bütün ölüler en son yargılama için toplatılacaktır. İşte, Hristiyan kaynaklı teolojide Hz.İsa'nın yeryüzüne dönüp dünyadaki Krallığını kuracağı bin yıllık dönem olarak tanımlanır millenium. Bu bin yıllık krallığa ''millenarianism'' denir.

İlk Hristiyanlar arasında millennialism veya millenarianism düşüncesi Yahudi kaynaklı kıyamet beklentilerinden temel olarak türemiştir ve genelde Hristiyanların bütün dünya üstündeki zaferlerine yaklaşmaları ima edilmiştir.
Ancak, aynı kavram daha eski eserlerde de karşımıza çıkmaktadır.Örneğin,  orjinal olarak eski İran Zerdüştlüğünde, Zebur'da, Tevrat'ın dışında kalmış  yazmalarda yer almaktadır. Nebi ve Resullere gelen bazı sahifelerde de (M.Ö.700) milenyuma ve milenyum krallığına dair telmihler bulunmaktadır.

Kıyamet ile ilgili çok eski eserler, Yehova'yı intikam tanrısı olarak değil de, bin yıllık barış ve maddi bolluk bereket getirecek merhametli bir Rab olarak tanımlar. Hz.Davud kitabında da bu kıyamet kehanetlerinin etkileri tekrar yer almıştır. Hz.Davud, rüyasında bütün dünyaya hükmedecek kurtarıcıyı "Kudretli Mesih" olarak tanımlamıştır. Millenarianizme, Yahudi kaynaklı (Tevrat'ta geçmeyen) yazılarda da rastlanmaktadır. Örnek olarak
2 Esdras 7:26-30'u  verebiliriz.
Ancak Yahudi yazarlar, Mesih krallığıyla ahir zaman kavramları arasındaki farkları ayırmazlar.

Milenyum düşüncesi, ilk kiliselerde Papias, Justin, Martyr, Irenaeus Tertullian gibi bazı rahipler tarafından da savunulmuştur. Peder Papias, lüks bolluk bereket dönemini mecazi olarak şöyle tasvir eder: "O zaman bir üzüm bağının on bin dalı olur. Her üzüm sıkılınca yirmi beş şişe şarap çıkar;  her buğday tanesinden on bin başak çıkar."
Bu ifadelerin kaynağının Yahudi kaynaklı yazmalar olduğu  sanılmaktadır.

İsa'nın ikinci kez gelmesiyle dünyada bu bin yıllık periotta doğruluk, dürüstlük, erdem gibi kavramların başlayacağına inanan Hristiyanlar 'premillennialist' ler olarak adlandırılmışlardır. Postmillennialist' ler diye bilinen diğer Hristiyanlar ise, en sonunda bütün Hristiyanlığın bütün dünyada kabul edileceğine ve bin yıllık sürenin Hristiyan doğruluğunun, erdeminin Hz.İsa'nın dönmesiyle doruğa ulaşacağına, azizlerin tekrar canlanacağına, İsa'nın dirileceğine ve son yargılamanın, hükmün olacağına inanırlar.

Milenyum hakkında çok farklı yorum ve açıklamalar yapılmıştır.
Terimin daha genel kullanımı ise yakın gelecekte dünyada eğlenceyi sağlayacak maddi menfaat umutlarını içermesi anlamına gelmektedir.

Ahmet F. Yüksel
& Turhan Doğan
İstanbul - 25.1.2000

KAYNAKLAR:
1. Encyclopedia Britannica, 'Millenium' Bölümü- İnternetten http://www.britannica.com
2. WWWebster Dictionary 'Millenium' İnternetten http://www.m-w.com
3. İncil'in Çağdaş Türkçe Çevirisi Yeni Yaşam Yayınları, Sayfa 575
4. The basis of Millenial Faith, J.Michl and G.Endlhardt, LexThK 2:1058-1062 F.F.Hamilton