ünümüzün bize ulaştırdığı müsbet ilim yönündeki veriler, bir anlamda takdir-i ilahi, Hz. Resûlullah’ın “Allah var, onunla beraber hiçbir şey yok” sözüyle açıkladığı Teklik kavramını önemli ölçüde kolaylaştırmış, daha anlaşılır hâle getirmiştir.

Bugün, sayısız varlığın, sırasıyla moleküllerden, atomlardan, atom altı parçacıklardan ve sonsuz enerji denizinden meydana geldiğini, yoğunlaşma sonucunda beş duyu ile algılanabildiğini biliyoruz.

Tek’in Cehennem’de yanıp yanmayacağı sorusuna geçmeden önce, mevcûd âlemin, Allah’ın Sıfatları ve Esması dolayısıyla var olduğunu, Mutlak Yaratıcının hangi mânâları seyretmeyi murat etmişse, o mânaların fiile dönüşürken belli bir suret veya kalıpta ortaya konduğunu hatırlamamız gerekiyor.

Varlık tek olmasına karşın, sonsuz mânâların ayrı ayrı birimler tarafından izhar edilişi ya da algılanışının, O’nun hikmeti icabı, sürekli etki yaratan bir konum arz etmesinin sebebi budur.

Efal (çokluk) âlemi, Kur’an’da belirtildiği üzere, bir sistem, düzen ve yaşam şartları içinde hüküm sürmektedir. O sistem içinde, her bir birim sorumlu tutulurken, sonsuz mânâyı içeren suretler, varoluş gayesi doğrultusundaki hareket programını dıştan değil, özünden almış durumdadır.

Genetikten, kültürden, tarihten, sosyal dokudan sıyrılan ve anlatılan gerçeği bilgi düzeyinde de olsa yakalayarak  prensipleri analiz eden birim, mantığının tezahürü olan şu soruyu sormayı da ihmal etmez:

Madem ki varlığın aslı Hak, yani Tektir;

O hâlde, Hak Cehennem’de nasıl yanar?

Böyle bakarsak, Cehennem, niteliğini kaybetmiş olmaz mı?

Bu yanlı sorularla, Cehennem’in inkârına kadar gidilmekte,Vahdet / Teklik anlayışı yanlış değerlendirilmektedir.

Gelelim, konunun açıklama yönüne...

Varlık tek olmasına karşın, senin yapın bir Esma terkibidir.
Cehennem dahi böyle bir terkiple meydana gelmiştir.
Her yapının aslı Esmaya dayalı olduğundan bir terkibin diğerini etkilemesi olağandır.
Örneğin ateşin kâğıdı yakması, suyun veya belirli bir formülle hazırlanan köpüğün ateşi söndürmesi, buzdolabında saklanmayan yiyeceğin bozuluşu gibi...
Kısacası, olay farklı atom terkiplerinin diğer atom terkiplerini etkilemesidir.
Cehennem’ de kişinin azap duymasının nedeni, farklı Esma terkibinden oluşan bir ortamdan, yapıdan etkilenmesidir.
İşin enteresan yanı, göreceli bir yaşamı asla terk edemeyen, aşamayan insanın, yine Esmanın varlığı ile var olan ancak onların kaydından kurtulabilen, “B” nin sırrına vakıf, zebun edici melekler tarafından azaba uğratılmasıdır.

O ortamda insanın kurdu, bu nitelikteki yapılardır.

İstanbul - 25.5.2000
http://afyuksel.com