Otistik
bozukluğun genel anlamda belirgin belirtileri olmasına karşın,
bazı durumlarda anne babalar tarafından geç
farkedilebilmektedir. Otistik bozukluk, ilk 36 ayda bazı
belirtiler vererek yavaş yavaş kendini göstermeye başlar.
Normalde bebeklerin gelişim dönemleri içerisinde bebeklerin
anne veya diğer insanlar ile iletişim ve etkileşim şekli önemlidir.
Bebek ilk doğduğu andan itibaren etrafı ile iletişim ve
etkileşime girmek ister . Bu iletişim ve etkileşim; göz ile
nesneleri ve insanları takip ederek, agulama ile sinyal
vererek, karşısındakine gülümsemede bulunarak, göz kontağı
kurarak olabilir. Otistik bozukluğun başlangıcının, ilk 36
aydaki belli bir normal gelişim döneminden sonra görülebileceği
gibi, doğumdan itibaren bazı belirtiler ile birlikte de görülebilir.
Otistik
bozukluğu olan çocuklarda üç temel belirti vardır.
Bunlardan birincisi iletişim alanındadır. Yani konuşma, jest
ve mimikler vb, araçlar ve etraf ile iletişimin olmaması veya
çok kısıtlı ve sınırlı olmasıdır. Aileler çoğunlukla
çocuklarını ''konuşmuyor'' diye kulak-burun-boğaz hekimine
veya çocuk hastalıkları hekimine götürürler. Daha sonra
da, yapılan tetkiklerin normal çıkması ile çocuk
psikiyatristlerine giderler. İkinci bozulan alan ise çevre ve
diğer insanlar ile etkileşim alanıdır. Yani çocuk başkaları
ile duygularını, başarılarını, sevinçlerini paylaşmaz ve
etrafındaki insanlar ile karşılıklı etkileşime girmek
istemez. Zaten otizmin kelime anlamına uygun olarak '' kendi
halinde, kendi kabuğunda” davranır. İnsanların duygusal değişiklikleri
ve sinyalleri onları etkilemez veya çok sınırlı olarak
etkileşim görülür. Yaşıtlarının yanına gitmez, onlar
ile ilgilenmezler. Üçüncü temel bozulma alanı ise ısrarla
tekrarlayan davranışlar ( dönme, sallanma, zıplama
vb.) ve çok sınırlı olan ilgi alanıdır. Bu durumdaki bir
çocuk çamaşır makinasının dönen merdanesi karşısında
saatlerce oturup bakabilir veya bir arabanın tekerleğini
saatlerce çevirebilir veya bir eşyanın parçası ile
saatlerce oturup uğraşabilir.
Ek olarak ayak ucunda yürüme, yandan bakış, ağrıya dayanıklılık,
yemek konusunda gıda seçimi vb belirtiler ile otistik çocuk
diğer çocuklardan kolaylıkla ayırt edilir. Otizmin temel
tedavisi eğitim olmakla birlikte erken tanı ve hastalığa başka
sorunların eşlik edip etmediği önemlidir.
Önemli
olan anne babaların bu konuda uyanık olarak erken tanı ve
tedavi açısından bilgili olmalarıdır.
Uzm.Dr.
Esra Özaydın
İstanbul
- 27.08.2002
http://sufizmveinsan.com
Popüler Bilim
Kasım 2002 |