|
 
YORUM
VE ENTELEKTÜEL FONKSİYONLARDA DİLİN ROLÜ
Duyusal algılarımızın
büyük bir bölümü beynin hafıza alanlarında depo edilmeden
ve başka entellektüel amaçlarla hazırlanıp geliştirilmeden
önce dildeki eşdeğerlerine çevrilirler.Örneğin bir kitap
okuduğunuz zaman kelimelerin vizüel imajlarını saklamıyoruz,bunun
yerine ,bu enformasyonu dildeki şekliyle depo ediyoruz. Hiç
olmazsa enformasyon ,anlamı
anlaşılmadan önce ,dildeki şakline çevrilmektedir.
Baskın
hemisferde dilin yorumlanması ile ilgili duyusal alan ,şakak
loblarındaki primer işitme alanı ile sıkı sıkıya ilişkilidir.Bu
yerleşim herhalde dille ilk ilişkinin işitme yoluyla olmasına
bağlıdır.Daha sonraki yaşlarda ,okuma yoluyla dilin visüel
algılama yönü geliştikçe görme kanalı ile gelen
enformasyon baskın lobda o zamana kadar
gelişmiş olan konuşma bölgelerine iletilir.
Bu beynin genel
yorumlama bölgesinin işitme ile ilgili asosyasyon alanlarıyla,korteksin
öteki duyusal alanlarına oranla neden daha yakından bağlantılı
olduğunu da açıklar.
GENEL YORUMLAMA
ALANININ TAHRİBİNDEN SONRA GERİ KALAN YORUM FONKSİYONLARI
Genel yorum alanının
lezyonunun entelektüel fonksiyonlar bakımından bu kadar ağır
sonuçlar vermesinin nedenlerinden biri bu fonksiyonlarımızdan
çoğunun dille ilişkili olmasındandır.Bununla beraber yine
bazı başka yorum fonksiyonları devam edebilir.
Burada devreye
baskın olmayan hemisfer girer ve ona ait kısmi yorum yeteneği
zamanla gelişir.
Yüksek entelektüel fonksiyondan sorumlu olduğu düşünülen
ancak kesin ispatlanamamış bir alan olan alın bölgesi
maymunlara göre insanda çok fazla geliştiği için bu önyargıya
varılmıştır.
Bu bölgede “tesbit hafızası” ve “düşüncenin işlenmesi”
(Çeşitli düşüncelerin derinlik ve soyutluluğunu arttırma)fonksiyonları
gerçekleşmekte diye düşünülmektedir.Bu bölgenin(Prefrontal-(alın)
lobu)nun fonksiyonları şunlardır.
1.Geleceğin
planlanması
2.Gelen duyusal
sinyallere cevap olacak eylemin geciktirilmesi ve böylece en
iyi cevap sırası kararlaştırılana kadar duyusal
enformasyonun ölçülüp tartılabilmesi
3.motor
eylemlerin (el-kol hareketleri v.b.)sonuçlarının hatta bunlar
eyleme konmadan önce ,gözönünde tutulması
4.Komplike
matematik,hukuki ve filozofik problemlerin çözümü
5.Nadir hastalıkların
tanısında çok değişik kaynaklardan gelen bilgilerin
korelasyonu
6.kişinin kendi
eylemlerini moral yasalara göre denetlemesi
Bu
alanın tahribinde Duyusal sinyalleri genel olarak aceleyle
cevaplandırır.Örneğin kavgada dövemeyeceği kadar kuvvetli
bir kişiden kaçmak yerine ona saldırır.
İdrar ve gaitasını boşaltmada cinsel aktivitede ve
sosyal davranışlarında normal ölçülerin dışına çıkabilir
bu konularda kayıtsız ve dikkatsizdir.Ruh hali hızlı
bir değişiklik eğilimi gösterir yumuşaklıktan nefrete,
sevinçten kedere, keyiften öfkeye kolayca geçebilir. Uzun ve
komplike düşünceleri izleme yeteneği olmayan
dikkati kolay dağılan bir kişi olur.
(
Devam edecek... )
İstanbul
- 09.12.2000
http://afyuksel.com
|
