İnfertilite(Kısırlık) tedavisi sonrası oluşan çift yumurta ikizlerini bir yana bırakırsak; ikiz, üçüz ya da dördüz çocuğa sahip olmada en önemli etken öncelikle, eşinizin ya da sizin ailenizde uzak akraba olsa bile ikiz bebeklerin bulunmasıdır. Bu, genetik özellikle birlikte, yaşları 35-40 arası olan ve daha önce bir çocuk sahibi olan annelerin ikiz bebek sahibi olma ihtimallerinin daha yüksek olduğunu gösteriyor.

Hamileliğin ilk dört ayında yapılan muayene ile ikiz çocuk sahibi olup olmadığını söylemek doktorlar için de çok zordur. İkinci dönemde bazı belirtilerden şüphe edilirse, çoklu hamilelik olup olmadığı tespit edilebilir. Hamileliğin ilk aylarından itibaren çok yemek yenmediği halde hızlı kilo alınıyorsa, rahim hamilelik ayına uymayan bir şekilde büyüyorsa, karın çevresi olması gerekenden daha genişse, çocuğun hareketliliği vaktinden önce başlamışsa ya da hamilelik şikayetleri artmışsa ikiz bebek beklemek için geçerli nedenleriniz var demektir. Ultrasonografi size ilk aylardan itibaren doğru sonucu verecektir.

Tıp litaratüründe çoklu doğum olarak geçen, tek doğumda birden fazla çocuk sahibi olma oranlarına bakıldığı zaman en çok ikiz çocuklara, özellikle de çift yumurta ikizlerine sahip olunduğu görülüyor. İkizlerin dörtte biri tek yumurta ikizi olarak doğarken, dörtte üçü çift yumurta ikizi olarak dünyaya geliyor. İkizliğin nedenleri henüz bilimsel açıdan tam olarak bilinmese de bir gerçek var ki; genetik özellikler, hormonal yapı ve kısırlık tedavisi doğumların sonucunu doğrudan etkiliyor.

Çift yumurta ikizleri, aynı zamanda oluşan ama birbirlerinden bağımsız, farklı tip ve karakterlere sahip olan ikizlerdir. Ayrı yumurta ikizleri doğal hormonal nedenler ve infertilite tedavisi nedeniyle oluşan iki ayrı yumurtanın iki farklı sperm tarafından döllenmesi sonucu meydana gelir.

Tek yumurta ikizlerini gerçek ikizler olarak da adlandırabiliriz. Bu ikizler döllenen yumurtanın kendi içinde ikiye bölünmesiyle oluşur. İkiye bölünme, yumurta döllendikten sonra, 2 ila 17 gün içinde gerçekleşir. Bu bölünme 13-15 günden sonra gerçekleşirse, bebeklerin yapışık doğma riski oldukça yükselir.

Gerçek tek yumurta ikizleri, bir kişinin iki özdeş kopyası gibidir. Farklı DNA’lara sahip oldukları için farklı şeylerden hoşlanabilirler; ancak çift yumurta ikizlerinin aksine genellikle her türlü etkene karşı benzer duyarlılığı ve tepkiyi gösterirler. Tek yumurta ikizleri, IQ’yu belirleyen tüm genlerini paylaşırken çift yumurta ikizlerinde bu oran yüzde 50’dir. Bu yüzden tek yumurta ikizlerinin aynı zekâ seviyesine sahip olma olasılığı daha yüksektir. Binlerce ikiz üzerinde yapılan araştırmalar sonucunda, tek yumurta ikizlerinde aynı zekâya sahip olma oranı yüzde 85 iken çift yumurta ikizlerinde bu oranın yüzde 60 olduğu görülüyor.

Yapılan araştırmalar; tek yumurta ikizlerin her zaman aynı cinsiyette olduklarını, birbirlerine çok benzediklerini, kan gruplarının aynı, parmak izlerinin bile aynıya yakın olduğunu bildirirken IQ’larına, sağlıklarına ve hatta politik görüşlerine kadar aynı özelliklere sahip olabileceklerini gösteriyor. İkizlerin gösterdiği benzerliklerin birlikte yaşadıkları ortamın yanı sıra genleriyle de doğrudan ilgili olduğunu da gösteriyor. Doğumdan sonra birbirinden ayrılıp daha sonra biraraya gelmiş ikizler üzerinde yapılan incelemede, davranışlarında, kişiliklerinde ve sosyal hayatlarında farkedilebilir benzerlikler olduğu ortaya çıkıyor.

Üçüz, dördüz, beşiz  gebelikler ise; doğal olarak çok ender görülür. İstatistikler ikizlere rastlanma sıklığının 80 doğumda bir olduğunu bildirirken; ikizlere oranla üçüz olma olasılığı 87’de bire, üçüzlere göre dördüz olma ihtimali de aynı orana ulaşıyor. Araştırmalar beşiz olma ihtimalinin ise sekiz milyon hamilelikte bir doğum olduğunu gösteriyor. İstatistiklerden çıkan bir başka sonuç da çoklu doğumlarda bebek sayısı arttıkca ölüm riskinin de artması.

Hamilelik süreleri de bebek sayısına göre ters orantı gösteriyor. Çocuk sayısı arttıkça süre kısalıyor. Tek bebek doğumunda hamilelik süresi ortalama 282 gün olurken, ikiz hamilelikte bu süre 261 gün, üçüz hamilelikte 246 gün, dördüz hamilelikte ise 236 gün olarak gerçekleşiyor. Sayı arttıkça, çocukların doğum ağırlığı da azalıyor. Tek çocuk doğumunda, ortalama doğum ağırlığı 3377 gram olurken, ikiz çocuklarda bu ağırlık 2395 gram, üçüzlerde 1818 gram, dördüzlerde 1395 gram olarak gerçekleşiyor. Çoklu doğumlar cinsiyetlerine göre incelendiğinde ise, istatistikler bebek sayısı arttıkça kız çocuk oranının da arttığını gösteriyor. Tek çocuk doğumlarında 100 erkek bebeğe karşı 94 kız çocuk dünyaya gelirken, dördüz çocuklarda bu oran 100 erkek çocuğa 156 kız çocuk olarak değişiyor.

Opr.Dr. Meryem Ustaoğlu
İstanbul - 16.08.2002
http://sufizmveinsan.com

Popüler Bilim
Kasım 2002