idede,
oldukça fazla miktarda asit salgılanmasına karşın,asidin
zararlı etkilerinden kendini koruyacak birçok koruma
mekanizması da mevcuttur.
Midenin
hareketleri ve içindeki basıncın artması ile mide içeriğinin
yemek borusuna geçmesini engelleyen,yemek borusunun mideye giriş
seviyesinde KÖS dediğimiz (Kardia özofajial Sfinkter=Yemek
borusu alt ucundaki büzük) bir bölüm vardır..
Sfinkterin
yeterli çalışmaması sonucunda, midenin asitli materyalinin
yemek borusuna geri kaçması sonucunda mide ekşimesi ve yanması
meydana gelir. Yemek borusunun içini örten iç tabakasının
aside karşı kendini koruyacak yapısı yoktur. Sonuç olarak fışkıran
asidin miktarı ve yemek borusu ile temasta kalma süresi gibi
bazı faktörlerin etkisi ile yemek borusu iç yüzeyinin yanması
sonucunda hafif kızarıklıktan derin ve kanayan ülserlere
kadar değişik hasarlar görülebilir.
Yemek
borusu kendi doğal hareketleri ile kendine gelen asitli içeriği
mide içerisinde doğru göndermeye çalışır. Yemek borusunun
bu hareketlerini bozan bazı hastalıklarda hasarlar daha fazla
meydana gelir.
Normal
şartlarda geceleri yatarken ve yemeklerden sonra daha fazla
olmak üzere günde yaklaşık on- on beş defa gözlenen normal
bir olaydır. Yanmayı meydana
getiren nedenlerin başında ( %65-70 ) alt yemek borusu büzüğünün
yetersiz çalışması olduğu saptanmıştır.
Gastro Özofajial
Reflü Sendromu,(GÖRS)mide asidinin yemek borusuna doğru fışkırması
sonucunda meydana gelen çeşitli durumları ifade etmek için
kullanılır. Genellikle mide üzerinde veya göğsün ortasındaki
kemiğin altında yanma şeklinde hissedilir. Çeneye ve boğaza
yayılabilir. Bazıları boğazında acı ,ekşi, asit tadı alırlar.
Hastaların bu yanma belirtileri iki saat
kadar sürebilir. Genellikle, yemek yemeyle artar.
Midenin
on iki parmak bağırsağına doğru boşalmasını azaltan
nedenler, mide içeriğinin yemek borusuna doğru fışkırmasını
artırmaktadır.(Mide çıkış bölgesindeki darlıklar)
Yaşlılarda ve özellikle hamilelerde GÖRS'e bağlı mide ekşime
ve yanmasına sık rastlanılmaktadır.
Mide fıtıklarında (diyaframın altında mideyi yerinde tutan
bağların zayıflaması sonucu mide üst kısmının göğüs
boşluğuna doğru fıtıklaşması ) GÖRS'e bağlı ekşime,
yanma çok görülmektedir.
Belirtiler:
Göğüs ortasındaki kemiğin altında yanma hissi ;(bu belirti
yemek yemekle ,öne doğru eğilmekle artar. Yukarı doğru yayılabilir.
Antasit gibi ilaçlarla geçici olarak şiddeti azalabilir)
Yiyeceklerin veya asitli materyalin ağza gelmesi,yutma güçlüğü,
ülserasyon oluşmuşsa ağrılı yutma güçlüğü meydana
gelir.
Göğüs ağrısı;
Akciğerle ilgili belirtiler (özellikle geceleyin fışkırmasının
sonucunda müzmin öksürük,ses kısıklığı,ses kalınlaşması,astım
,tekrarlayan, nedeni bulunmayan zatürre atakları(boğaza doğru
fışkıran asidik materyalin akciğere kaçmasıyla meydana
gelir.) Özellikle gece meydana gelen astım nöbetlerinde reflü
araştırmalıdır:
Teşhis
yöntemleri
Hastanın yakınmalarının tipik olması reflü'yü düşündürmekle
birlikte,özellikle reflü sonucunda meydana gelmesi muhtemel
hasarın derecesini saptamak üzere şu tetkikler yapılabilir:
1.Özofagus
pasaj grafisi,
2.Endoskopık yöntemler,
3.Manometrik
yöntemler,( Yemek
borusunun hareketlerini ,fonksiyonlarını ölçen kalp
elektrosuna benzeyen ,nispeten büyük merkezlerde yapılan bir
tetkiktir.)
Tedavi:
Yatağın başının kaldırılması,
Yatmadan önce yiyecek ve içeceklerden uzak durmak,
Zayıflamak,
Sigara ve alkolü bırakmak,
Bazı yiyeceklerden uzak durmak (Tüm yağlı-salçalı
yiyecekler,domates,kahve,çay,turunçgiller,asitli yiyecekler
gibi...)
Öne
doğru eğilmekten,
Karnı sıkacak kemer,korse,kuşak ve dar giysilerden kaçınmak.
Ve
ilaç kullanmak.
Sağlıklı
günler dileği ile...
Dr.
Mahmut Coşkun
İstanbul
- 26.10.2000
http://afyuksel.com
|