Ergenlik çağına gelmiş kişilerin en büyük problemlerinden biride akne vulgaris ( sivilce) yakınmasıdır. Akne pilo-sebase bezler ve kıl foliküllerinin kronik, enflamatuar bir hastalığıdır. Vücutta en sık pilo-sebase bezlerin yoğun olarak yerleştiği yüz, ense, sırt, omuz ve göğüs ön bölgelerinde görülür. Bu bölgeler kozmetik açıdan en önemli alanlardır. Ayrıca hasta popülasyonunun büyük çoğunluğunu gençlerin oluşturması hastalığın bazen ciddi boyutlarda psikolojik rahatsızlıklara zemin hazırlamasına neden olmaktadır.

Akne vulgaris her iki cinsiyettede eşit sıklıkta görülmektedir. Hemen hemen tüm iklimlerde ve coğrafi bölgelerde görülmekle beraber Japonlarda ve Afrikalılarda daha az rastlanan bir yakınmadır. Aknede deride meydana gelen enflamatuar değişiklikler sonucunda eritem,komedon,papül,püstül,nodül ve kist şeklinde oluşumlar meydana gelir. Akne tedavisinde amaç var olan lezyonları ortadan kaldırmaktan çok yeni lezyonların çıkmasını engellemeye yöneliktir. Tedavi hastalığın seyri gibi uzun sürelidir ve sabır gerektirir. Hastalığın şiddetine göre verilen tedavi seçeneklerinin etkisini göstermesi 6-8 haftada başlar.

Akneli ciltlerdeki fazla yağı uzaklaştırmak için cildin aşırı derecede yıkanması bazen mikrokomedonların (siyah-beyaz noktalar) artmasına neden olabilmektedir. Düzenli ve aşırıya kaçmadan yapılan deri temizliği, hastaların “yağlı ve kirli” görünümden kurtulmalarını sağlayarak kendilerini daha iyi hissetmelerine ve böylece aknede subjektif bir düzelmeye yardımcı olur. Güneş ışınları enflamatuar tipteki lezyonları azaltarak akne üzerinde olumlu etki oluşturmaktadır. Fakat uzun vadede aşırı güneş ışınınlarının açabileceği ciddi hasar göz önünde bulundurularak güneş banyosu akne hastalarına önerilmemektedir.

Aknede özel bir diyetin yeri yoktur. Halk arasındaki çikolata,kuruyemiş, tatlılar,kızartmalar ve deniz ürünlerinin hastalığı şiddetlendireceği yolundaki inanışın bilimsel dayanağı bulunmamaktadır.

Kozmetik ürünler akneyi şiddetlendirici, gözenekleri kapatıcı yani komodogenik olabilirler. Yağ içermeyen kozmetiklerle yapılacak çok hafif bir makyaj topikal akne tedavisinden en az 20-30 dakika sonra uygulanabilir ve hastalar üzerinde aknenin yarattığı olumsuz psikolojik etkiyi gidermeye yardımcı olabilir.

Kadın hastalarda mens başlangıcından 2-7 gün öncesinde lezyonlarda artış olması normaldir. Ayrıca aşırı terlemenin olduğu durumlarda duktal hidrasyona bağlı akne lezyonlarında alevlenme olabilir.

Akne vulgaris tedavisi zorunlu olmamakla beraber şiddetli, iz bırakan tarzda olduğunda yada kişide kozmetik ve psikolojik problemlere neden olabilecek nitelikte olduğunda tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Tedavi başlangıcında hasta ve hekimin işbirliği ve sabırlı olunması ve hastaya uygun tedavinin seçilmesi gerekmektedir.

Uzm.Dr. Hülya GÜÇLÜER
hulya6@superonline.com
hgucluer@mynet.com
İstanbul - 27.11.2001
http://sufizmveinsan.com

Popüler Bilim - Eylül 2002